TSH چیست و سطح طبیعی آن چه عددی می باشد؟
TSH یک هورمون است که از غده هیپوفیز در مغز ترشح می شود و روی
سلولهای غده تیروئید تاثیر میگذارد و باعث افزایش فعالیت غده تیروئید
و همچنین تولید هورمون های تیروئیدی T4 و T3 می شود.
افزایش یا کاهش سطح TSH نشان دهنده بیماریهای غده تیروئید یا هیپوفیز
می باشد.
سطح نرمال TSH در آزمایش خون
سطح طبیعی TSH در خون باید بین 0.4 تا 4 (mU/L) باشد.
مقادیری بالاتر یا پایین تر از این بازه غیر طبیعی است و میتواند نشانه ای از
بیماریهای تیروئیدی باشد.
سطح طبیعی TSH در افرادی که تحت درمان بیماریهای تیروئید قرار دارند بین
0.5 تا 3.3 (mU/L) می باشد.
سطح غیرطبیعی TSH نشانگر موارد زیر می باشد:
میزان TSH بالاتر از حد طبیعی نشانگر کم کاری تیروئید است.
زمانیکه تیروئید به حد کافی هورمون تولید نمی کند غده هیپوفیز با ترشح
TSH سعی بر این دارد تا غده تیروئید را برای تولید هورمون های مورد نیاز
بدن تحریک کند.
سطح TSH پایین تر از محدوده طبیعی نشانگر پرکاری تیروئید است و به این معنا
که غده تیروئید پرکار یا بیش فعال شده است.
با افزایش بیش از حد تولید هورمونهای تیروئید غده هیپوفیز TSH کمتری را آزاد
میکند.
توجه داشته باشید در آزمایشگاه های مختلف بر اساس کیت‌های آزمایشگاهی
مورد استفاده این بازه ی اعداد ممکن است مقدار اندکی کمتر یا بیشتر در نظر
گرفته شود.
علت افزایش TSH در خون
سطح TSH توسط دو هورمون تنظیم می شود.
هورمون TRH
هورمون TRH از غده هیپوتالاموس ترشح می شود و مستقیما روی غده هیپوفیز
اثر می گذارد و باعث افزایش تولید TSH از این غده می شود.
هورمونهای T4 و T3
این هورمون‌ها از غده‌ی تیروئید آزاد شده و با اثر بر غده هیپوفیز باعث مهار
تولید TSH از این غده می‌شوند.
طبق موضوعات مطرح شده می توان نتیجه گرفت که افزایش TSH می تواند به
دلیل افزایش TRH یا به دلیل کاهش T4 و T3 رخ دهد.
علاوه بر این ممکن است غده هیپوفیز بصورت اولیه و کاملا مستقل شروع به
افزایش تولید TSH کند.
این اتفاق معمولا به دلیل تومورهای خوش خیم (آدنوم) هیپوفیز رخ می‌دهد.
در صورتی که غده‌ی هیپوتالاموس پرکار شود (مثلا به دلیل وجود تومور یا
آدنوم)، میزان تولید TRH افزایش می یابد که این امر سبب افزایش تولید
TSH نیز می شود.
اگر به دلیل کم کاری تیروئید سطح هورمونهای T4 و T3 کاهش یابند اثر مهار
کننده آنها بر غده هیپوفیز کم می شود و در این صورت تولید TSH از این غده
افزایش می یابد و سطح TSH خون بالا می رود.
علاوه بر این اگر بیمار تحت درمان با داروی لووتیروکسین باشد و بصورت
خودسرانه بدون نظر پزشک مصرف دارو را کاهش دهد یا قطع کند هورمون
TSH تحریک می شود و میزان آن افزایش می یابد.
شایع ترین علت افزایش TSH
پرکاری هیپوتالاموس و یا وجود تومورهای هیپوفیز می‌توانند موجب افزایش تولید
TSH شوند اما افزایش TSH در اثر این اختلالات بسیار نادر می باشد.
شایع ترین علت افزایش TSH کم‌کاری تیروئید می باشد در کم کاری تیروئید,کاهش
تولید و ترشح هورمون های T4 و T3 از غده تیروئید موجب افزایش تولید
TSH می شود.
سطح TSH در بارداری
سطح TSH در خانمهای باردار معمولا پایین تر از افراد دیگر است.
به طور طبیعی هورمون های بارداری سطح برخی از هورمون های تیروئید را در
خون افزایش می دهند که این موضوع برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین
ضروری است.
با توجه به این موضوع سطح TSH در خون کاهش می یابد.
در خانمهای باردار دو دامنه برای سطح TSH در نظر گرفته می شود.
دامنه ی پایین TSH در بارداری بین 0.1 تا 0.2 میلی گرم در لیتر و دامنه‌ی بالا
TSH در بارداری بین 0.5 تا 1 میلی گرم در نظر گرفته می شود. در دوران بارداری
پزشکان سطح TSH را به طور منظم کنترل می کنند.
لازم به ذکر است سطح غیرطبیعی TSH چه بالا چه پایین خطر سقط جنین را افزایش می دهد.
علاوه بر این اختلال در سطح TSH موجب عوارض بارداری که شامل موارد زیر
می باشد را به دنبال دارد:
- پره اکلامپسی
- تولد زودرس
- وزن کم هنگام تواد
- نارسایی قلب
آزمایش TSH
در آزمایش TSH میزان هورمون TSH را در خون اندازه‌گیری می شود.
هورمون TSH توسط غده هیپوفیز در مغز تولید می شود و وظیفه دارد تا غده
تیروئید را جهت تولید هورمون های تیروئیدی مورد نیاز بدن تحریک کند.
تیروئید یک غده کوچک و پروانه ای شکل است که در بخش جلویی گردن قرار
دارد.
عملکرد درست غده تیروئید در بدن از اهمیت بسیار بالایی دارد.
غده تیروئید سه نوع هورمون اصلی تولید میکند که عبارتند از:
- تریودوتیرونین (T3)
- تیروکسین (T4)
- کلسی تونین
در حقیقت تیروئید با آزاد کردن این سه هورمون عملکردهای مختلف بدن مانند
رشد و متابولیسم و را کنترل می کند.
کاربرد آزمایش TSH
- مشخص کردن علت اصلی سطح غیرطبیعی هورمون تیروئید
- غربالگری و تشخیص کم کاری یا پرکاری غده تیروئید
- تشخیص میزان عملکرد درست غده تیروئید
علل اندازه گیری هورمون محرک تیروئید یا TSH
زمانیکه فردی با هر یک از علائم اختلال تیروئید به پزشک مراجعه می کند در
ابتدا پزشک متخصص جهت بررسی میزان سطح TSH در خون در خواست آزمایش خون می دهد.
به طور کلی اختلالات تیروئید تحت به دو صورت کم کاری و پرکاری تیروئید طبقه
بندی می شوند.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید در واقع شرایطی است که در آن غده تیروئید هورمون های بسیار
کمی تولید می کند که منجر به کاهش میزان متابولیسم در بدن می گردد.
علائم شایع کم کاری تیروئید
- خستگی
- ضعف
- اختلال در تمرکز
علل کم کاری تیروئید
- بیماری هاشیموتو
- تیروئیدیت (التهاب تیروئید)
- تیروئیدیت پس از زایمان
- کمبود ید در بدن
پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید یک اختلال تیروئیدی است که در آن غده تیروئید بیش از حد
هورمون تولید می کند و این امر منجر به افزایش غیر طبیعی متابولیسم می گردد.
علائم شایع پرکاری تیروئید
- افزایش اشتها
- اضطراب
- اختلال در خواب
علل پرکاری تیروئید
- بیماری گریوز
- افزایش بیش از حد ید
- وجود گره یا ندول های تیروئیدی
- تیروئیدیت (این بیماری به گونه ای است که ابتدا پرکاری تیروئید و سپس منجر به کم کاری تیروئید می شود)
جهت مشاوره و هماهنگی میتوانید به سایت زیر مراجعه نمایید و یا با شماره های درج شده تماس حاصل فرمایید.
26471830-26471272
شماره واتساپ
09129001037
