آزمایش SGPT چیست و در چه شرایطی درخواست می شود؟
آزمایش SGPT جهت شناخت آسیبهای کبدی انجام می شود.
ALT (آلانین آمینوترانسفراز) که با نام SGPT (ترانس‌آمیناز گلوتامیک-پیروویک
سرم) هم شناخته می شود نوعی آنزیم است که توسط سلولهای کبدی ساخته و
ذخیره می شود و اندازه‌گیری سطح آن در آزمایش خون جهت تشخیص آسیب
سلولهای کبدی بکار می رود.
کبد یکی از مهمترین ارگانهای بدن است که وظیفه آن تولید و ترشح پروتئین های
خون و همچنین حذف مواد سمی از خون می باشد.
سلولهای اصلی کبد که وظیفه‌ی تولید و ترشح پروتئین های مختلف خون را
برعهده دارند هپاتوسیت (Hepatocyte) نامیده می شود.
سلولهای هماتوسیت با داشتن آنزیم های مختلف, در روند تولید پروتئین ها و
سم زدایی از خون نقش دارند.
یکی از این آنزیم ها ALT یا SGPT است که بصورت طبیعی در سلولهای کبد
ذخیره شده و در متابولیسم سلولهای کبدی نقش بسیار مهمی دارد.
آزمایش SGPT خون یا به عبارتی آزمایش خون سرم گلوتامیک پیروویک تحت
عنوان آزمایش خون آلانین آمینوترانسفراز یا آزمایش ALT شناخته می‌شود
و دلیل انجام آن اندازه گیری سطح آنزیم کبدی آلانین آمینوترانسفراز موجود
در خون است.
SGPT معمولا در کبد وجود دارد اما ممکن است در لوزالمعده, کلیه, ماهیچه ها
و یا حتی قلب هم یافت شود.
کبد بزرگ ترین ارگان بدن محسوب می شود.
مهمترین وظایف کبد عبارتند از:
- ساخت پروتئین,ذخیره ویتامین ها و آهن
- حذف سموم از خون
- تولید صفرا, که به هضم غذا کمک میکند
پروتئین هایی به نام آنزیم به کبد کمک می کنند تا پروتئین های دیگر را تجزیه کند
که بدن بتواند به راحتی آنها را جذب کند.
SGPT یکی از همین آنزیم ها است.
آنزیم SGPT نقش بسیار مهمی در متابولیسم دارد,متابولیسم فرآیندی است که
غذا را به انرژی تبدیل میکند.
آنزیم SGPT معمولا در سلولهای کبد یافت می شود اما اگر کبد دچار آسیب شود
و یا ملتهب شده باشد این آنزیم به جریان خون منتقل می شود و باعث افزایش
سطح SGPT می‌شود.
اولین نشانه مشکل کبدی افزایش SGPT یا ALT است و قبل از شروع علائم دیگر
افزایش می یابد.
اندازه گیری سطح SGPT در خون بیمار به پزشکان در ارزیابی عملکرد کبد یا
تشخیص علت مشکل کبد کمک می کند.
آزمایش SGPT یا آزمایش ALT اغلب بخشی از غربالگری اولیه بیماری کبد
محسوب می شود.
معمولا آزمایش SGPT یا ALT با آزمایش خون AST و LDH جهت برسی کامل
سلامت کبد درخواست می شود.
همچنین سطح بیلی روبین ممکن است همزمان مورد بررسی قرار گیرد.
معمولا در افراد سالم سطح ALT در خون پایین است.
زمانی که کبد دچار آسیب شود قبل از اینكه علائم بارز تری مانند زردی بروز
کند,ALT در جریان خون آزاد می‌شود.
این موضوع باعث شده تا آزمایش SGPT یا ALT يك آزمایش مطمئن و مفید
برای تشخیص آسیب کبدی در نظر گرفته شود.
شایع ترین بیماری که با آزمایش SGPT تشخیص داده می‌شود بیماری کبدی ناشی
از سیروز (آسیب به سلولهای کبدی) یا هپاتوسیت ها است.
هرگونه آسیب کبدی ناشی از ویروس, الکل و یا مصرف مواد مخدر (همچنین
مصرف داروهای تجویزی) با آزمایش SGPT قابل تشخیص است.
عوامل موثر در افزایش سطح ALT
- بیماری مزمن کبدی
- بیماری کلیوی
- حمله و یا نارسایی قلبی
- انسداد مجاری صفراوی
- آسیب عضلانی
- آسیب دیدن گلبولهای قرمز
- گرمازدگی
- سطح بسیار بالای ویتامین A
درصورتیکه سطح ALT بیش از حد بالا باشد ممکن است بر اثر یکی از عوامل زیر
ایجاد شود:
- هپاتیت حاد ویروسی
- سرطان کبد
- سپسیس (واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به عفونت)
- استفاده بیش از حد از داروهایی مانند استامینوفن
علت افزایش ALT یا SGPT در خون
آسیب رسیدن به سلولهای کبدی یا هپاتوسیت ها باعث آزاد شدن محتوای
درون سلول به خون می شود.
یکی از موادی که درون هپاتوسیتها ذخیره شده است ALT می باشد.
درنتیجه با آسیب دیدن سلولهای کبدی (هپاتوسیت ها) مقدار زیادی ALT به
درون خون آزاد می شود و باعث افزایش سطح ALT یا SGPT در خون می شود.
بطور کلی می توان گفتعلت اصلی افزایش سطح ALT آسیب دیدن سلولهای
کبدی (هپاتوسیتها) می باشد.
علائم آسیب کبدی
- ورم یا درد معده
- حالت تهوع و استفراغ
- ضعف و خستگی
- خستگی شدید
- خارش پوست
- ادرار تیره رنگ و مدفوع به رنگ روشن
8 عاملی موجب آسیب به سلولهای کبدی می شوند
1.عوامل عفونی:
ویروس‌ها (ویروس هپاتیت A , B, D, C و E, ویروسهای EBV, CMV و…)
,انگلها و بعضی از باکتریها
2.داروها:
بسیاری از داروها مانند:
- استامینوفن
- ایزونیازید
- ریفامپین
- ایزوترتینوئین و…
می‌توانند بصورت وابسته یا غیر وابسته به دوز باعث آسیب به سلولهای کبد
شوند.
3.سموم:
انواع سم مانند سم مار,آرسنیک و…
4.بیماریهای وراثتی و خودایمنی:
- ویلسون (یک اختلال ژنتیکی به دلیل مسمومیت ناشی از مس)
- کمبود آلفا-۱ آنتی‌تریپسین
- هماتوکروز
- هپاتیت خودایمنی
- کلانژیت اسکلروزان اولیه (PSC)
- سیروز صفراوی اولیه (PBC) و…
5.شوک کبدی:
هر عاملی که موجب کاهش خون رسانی به کبد شود مانند عمل های جراحی
سنگین, خونریزی شدید,سکته قلبی و…
باعث مرگ هپاتوسیت ها و افزایش ALT در آزمایش خون می شوند.
6.الکل:
مصرف بیش از حد الکل می تواند باعث آسیب رسیدن مزمن به هپاتوسیت ها
شود.
7.هپاتیت ناشی از کبد چرب غیرالکلی:
حتی افرادی هم که الکل مصرف نمی کنند می توانند در معرض ابتلا به کبد چرب
و التهاب کبدی و در نتیجه آسیب سلولهای کبدی (هپاتوسیت ها) قرار گیرند.
8.داروهای گیاهی و دمنوش‌ها:
یکی از شایع ترین دلایل آسیبهای کبدی و کلیوی به خصوص در ایران استفاده از
دمنوش های گیاهی و قارچ هایی مانند قارچ گانودرما می باشد.
بسیاری از این بیماران متاسفانه نیاز به پیوند کبد پیدا می کنند.
در چه شرایطی پزشک آزمایش SGPT تجویز میکند؟
- ابتلای فرد به یرقان یا زردی
یکی از مهم ترین بیماری هایی که باعث بالا رفتن سطح SGPT در بدن
می شود,بیماری یرقان یا زردی است.
یرقان در اثر انسداد راه بیلی روبین و بازگشت آن به خون ایجاد می شود و
باعث زرد شدن رنگ پوست در افراد می شود.
در صورتی که پزشک نشانه هایی از یرقان در بیمار مشاهده کند معمولا
درخواست آزمایش SGPT می دهد.
- حالت تهوع و استفراغ
یکی دیگر از علائم مهمی که باعث می شود پزشکان آزمایش SGPT تجویز کنند
حالت تهوع و استفراغ می باشد.
در صورتی که بیمار پیوسته حالت تهوع داشته باشد لازم است آزمایش
SGPT انجام دهند.
- احساس درد در قسمت راست بالای شکم
یکی دیگر از نشانه هایی که باعث می شود پزشک برای بیمار آزمایش
SGPT تجویز کند احساس درد در قسمت راست شکم می باشد.
اگر بیمار در ناحیه بالای سمت راست شکم احساس درد و ناراحتی داشته باشد
پزشک برای او آزمایش SGPT تجویز میکند.
سطح نرمال SGPT در آزمایش خون
سطح نرمال آنزیم SGPT در خون باید کم تر از 41 باشد.
اگر مقدار این آنزیم بیشتر از 50 باشد بحرانی محسوب می شود که میتواند
با بیماریهای مختلف در ارتباط باشد.
جهت مشاوره و هماهنگی میتوانید به سایت
مراجعه نمایید و یا با شماره تلفن های درج شده تماس حاصل فرمایید.
26471830-26471272
شماره واتساپ09129001037
