مهمترین تفاوت ایدز با HIV چیست؟ و هرکدام چه علایمی دارند ؟

HIV یا ویروس نقص ایمنی انسان نوعی ویروس است که از طریق خون انسان, ترشحات جنسی و شیر مادر منتقل می‌ شود. بنابراین در صورت آلوده شدن به این ویروس بدن در مبارزه با میکروبها, ویروسها, قارچها و… سختی های زیادی را باید تحمل کند. سیستم ایمنی بدن در مقابله با عفونت HIV از طریق سلولهای ایمنی به نام سلول T کشنده به سلولهای آلوده حمله میکند و آنها را از بین می برد. با گذشت زمان, HIV سلولهای CD4 بیشتری را از بین می برد بنابراین احتمال ابتلا به انواع مختلفی از عفونتها و سرطانها بسیار افزایش می یابد.

این بیماری اغلب از طریق تماس جنسی محافظت نشده منتقل می شود.

البته راههای دیگری برای انتقال این ویروس وجود دارد که عبارتند از:

• استفاده از سرنگ مشترک
• آلوده شدن از طریق دندانپزشکی
• آلوده شدن در اثر استفاده از مسواک مشترک

بطور کلی هر عاملی که به ویروس HIV آلوده باشد و از طرق خون یا ترشحات جنسی وارد بدن شود میتواند باعث انتقال این ویروس شود.

بیماری HIV(Human Immunodeficiency Virus)

 در سال 1981 کشف شد و بعد از این تاریخ جهان درگیر پاندمی یا درواقع همه گیری HIV شد و مقابله با این بیماری به یکی از بزرگترین دغدغه های پزشکی در سطح جهان تبدیل شد. تا مدتهای زیادی ابتلا به HIV هیچ گونه درمان موثری نداشت و اگر کسی به HIV مبتلا می شد, تا آخر عمر این ویروس را به همراه داشت.

با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی به لطف خداوند دانشمندان روشهای نوینی جهت درمان بیماریهای صعب العلاج کشف کرده اند. لازم به ذکر است با مراقبتهای درست و اصولی پزشکی تا حد بسیار زیادی می توان این بیماری را کنترل کرد.

افراد مبتلا به HIV می توانند با یک درمان موثر (درمان ضد ویروسی) بیماری خود را کنترل کنند و سالهای زیادی زنده بمانند و مانند سایر افراد زندگی طبیعی و سالمی داشته باشند.

البته توجه داشته داشته باشید درمانهای دارویی ویروس را از بدن ریشه کن نمی کنند بلکه بیماری را تا حد زیادی کنترل می کند تا بیمار بتواند به زندگی طبیعی خود ادامه دهد.

اگر افراد مبتلا به ویروس HIV دنبال درمان نروند احتمال مبتلا شدن به یک بیماری جدی به نام ایدز در آنها بسیار بالا می باشد.

در مرحله ای که بیمار به ایدز مبتلا شود سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عفونتها و سایر بیماریها بسیار ضعیف است در صورتیکه با درمانهای ضد ویروسی می توان HIV را به خوبی کنترل کرد و امید به زندگی در افراد تقریبا همانند افراد سالم می باشد.

 بدون درمان و پیگیری بیمار آلوده به HIV می تواند طی یک دهه به ایدز مبتلا شود.

ایدز

ایدز یا سندروم نقص ایمنی اکتسابی نوعی بیماری است که در مبتلایان به ویروس HIV ایجاد می شود.

ایدز پیشرفته ترین مرحله از آلوده شدن به HIV است اما به این معنی نیست که هر فردی که به ویروس HIV آلوده شود حتما مبتلا به ایدز می شود.

در ادامه تفاوت بیماری ایدز و ویروس HIV را بطور مفصل توضیح خواهیم داد.

چگونه HIV تبدیل به ایدز می‌شود؟

همانطور که گفته شد سلولهای ,CD4 نوعی از سلولهای خونی هستند که نقش بزرگی در ایمنی بدن و مبارزه با عوامل بیماری زا را دارند.

ویروس HIV به این سلولها حمله میکند و آنها را تخریب می‌کند.

هرچه تعداد بیشتری از سلول‌های CD4 از بین بروند سیستم ایمنی بدن ضعیف و ضعیفتر می‌شود.

در این شرایط ممکن است فرد تا سالها قبل از اینکه به ایدز مبتلا شود عفونت HIV را داشته باشد.

افراد سالم در سنین بزرگسالی حدودا 500 تا 1500 سلول CD4 در هر میلی متر مکعب دارند.

افرادی که به ویروس HIV مبتلا هستند زمانی به ایدز مبتلا خواهند شد که تعداد سلولهای CD4 آنها کمتر از 200 عدد,در هر میلی متر مکعب باشد.

فرد مبتلا به HIV  مستعد ابتلا به بیماری ایدز یا یک عفونت فرصت طلب یا سرطان می باشد که ابتلا به این بیماریها در افرادی که HIV ندارند نادر است.

از جمله بیماری عفونت فرصت طلب میتوان به  ذات الریه اشاره کرد که از موقعیتی مانند HIV استفاده می کند.

بدون شروع روند درمانی HIV می تواند طی یک دهه به ایدز تبدیل شود در این صورت بدون درمان امید به زندگی حدودا سه سال است و ممکن است در صورت ابتلا به بیماری شدید دیگری,این طول عمر کوتاهتر شود.

با این حال,بوسیله درمان با داروهای ضد ویروسی می توان بیماری HIV را کنترل کرد و از ابتلا به ایدز جلوگیری کرد.

با تبدیل شدن HIV به ایدز سیستم ایمنی بدن به شدت به خطر می افتد.

سیستم ایمنی به حدی ضعیف می شود که دیگر نمی تواند با بسیاری از عفونتها و بیماریها مبارزه کند.

این شرایط باعث می شود تا فرد در برابر طیف گسترده ای از بیماریها بسیار آسیب پذیر شود.

از جمله بیماریهایی که فرد در شرایط ضعف سیستم ایمنی، مستعد ابتلا به آنها می باشد عبارتند از:

• ذات الریه
• بیماری سل
• برفک دهان (نوعی عفونت قارچی در دهان یا گلو)
• سیتومگالوویروس یا  CMV (نوعی ویروس تبخال)
• مننژیت کریپتوکوکی (یک عفونت قارچی در مغز)
• توكسوپلاسموز (عفونت مغزی ناشی از انگل)
• cryptosporidiosis (عفونت ناشی از انگل روده )

کوتاه شدن امید به زندگی مربوط به ایدز درمان نشده,نتیجه مستقیم از خود این سندرم نیست بلکه نتیجه بیماریها و عوارضی است که ناشی از سیستم ایمنی بسیار ضعیفی است که در اثر ایدز بوجود می آید.

در حال حاضر درمان رایجی برای HIV وجود ندارد اما به خوبی قابل کنترل می باشد.

مراحل تبدیل HIV به ایدز

همانطور که گفتیم ابتلا به HIV لزوما به معنی ابتلا به بیماری ایدز نیست اما برای مبتلا شدن به ایدز فرد ابتدا باید به HIV مبتلا باشد که در صورت پیشرفت به ایدز منتهی می شود. پیشرفت HIV و تبدیل شدن به بیماری ایدز طی سه مرحله صورت می گیرد.

مراحل تبدیل بیماری HIV به ایدز :

1. مرحله حاد, که به چند هفته اول پس از انتقال اطلاق می شود.
2. مرحله مزمن (پیشرفت سریع بیماری)
3. ایدز

سرعت پیشرفت HIV در مرحله مزمن در هر شخص بطور قابل توجهی متفاوت است. سرعت پیشرفت HIV بدون درمان,در مرحله مزمن می تواند تا یک دهه قبل از تبدیل به ایدز ادامه یابد. اما در صورت اقدامات  درمانی می تواند به طور نامحدود بدون آسیب به بیمار ادامه یابد. در واقع می توان گفت با اقدامات درمانی پیشرفت HIV بصورت کنترل شده ادامه می یابد. در صورتیکه افراد مبتلا به HIV زود هنگام جهت درمان ضد ویروسی اقدام کنند میتوانند طول عمر طبیعی داشته باشند. درمان ضد ویروسی می تواند تعداد CD4 بیماران را تا حدی افزایش دهد كه گویی آنها دیگر به ایدز مبتلا نیستند. علاوه بر این این روش درمانی می تواند به مدیریت عفونتهای فرصت طلب نیز کمک کند.

در ادامه مراحل پیشرفت HIV به ایدز را بطور کامل توضیح خواهیم داد.

پس تا اینجا دریافتیم که HIV و ایدز بهم مرتبط هستند,اما یکسان نیستند.

مرحله‌ی اول: عفونت حاد HIV

معمولا افراد مبتلا به HIV زمان دقیق ابتلا را نمی‌دانند اما با گذشت مدت زمان کوتاهی ممکن است علائم ظاهر شوند. معمولا بین 2 تا 6 هفته پس از آلوده شدن به ویروس فرد علائمی ندارد و از بیماری خود هیچ اطلاعی ندارد. ولی در آن زمان بدن در حال مبارزه با ویروس است و فرد در دوره‌ کمون (مدت زمان آلوده شدن به ویروس تا بروز علائم) قرار دارد. این مرحله سندرم حاد ویروسی یا عفونت اولیه‌ HIV نامیده می‌ شود.

توجه داشته باشید در این مرحله آزمایشهای تشخیص HIV منفی می‌ شوند و جهت اطمینان و تشخیص ابتلا به بیماری لازم است 6 ماه بعد آزمایشها تکرار شوند.

علائم عفونت حاد HIV عبارتند از:

• خستگی
• سردرد
• تب
• سرفه
• اسهال
• کاهش وزن
• تعریق شبانه
• درد های عضلانی و درد مفاصل
• گلو درد و زخم های دهانی دردناک
• تورم غدد لنفاوی عمدتا در گردن

گاهی این علائم با آنفولانزا اشتباه گرفته می‌ شود. اقدام به موقع و انجام سریع‌ آزمایشهای تشخیصی در این مرحله بسیار مهم است به این دلیل که میزان ویروس HIV در خون و مایعات بدن بسیار زیاد  و مسری می باشد و ممکن است  به دیگران منتقل شود.

بنابراین شروع زود هنگام درمان علاوه بر به تقویت سیستم ایمنی بدن به سهولت در بهبود علائم نیز کمک می‌ کند.

لازم به ذکر است چنانچه این علائم را داشتید, لزوما به این معنی نیست که شما مبتلا به HIV هستید.

بیماریهای مختلفی با این علائم وجود دارند,بنابراین اگر شک دارید که به ویروس HIV مبتلا شده‌ اید توصیه می شود با پزشک عفونی مشورت کنید و آزمایش دهید.

اگر در این مرحله اقدام به موقع صورت گیرد می‌ توان از ابتلا به HIV جلوگیری کرد.

بطور مثال اگر شخصی با فرد مبتلا به HIV رابطه‌ جنسی محافظت نشده داشته باشد,درصورتیکه تا 72 ساعت بعد از آن به پزشک مراجعه نماید,داروهایی دریافت می‌ کند که مانع از ابتلای فرد به HIV می‌شود.

البته این داروها عوارض ناخوشایندی دارند اما به مراتب ناخوشایند تر از ابتلا به HIV نمی باشد.

مرحله‌ی دوم: عفونت مزمن HIV

بعد از گذر از مرحله اول و شکست خوردن سیستم ایمنی بدن در مبارزه با ویروس HIV, علائم شبه آنفولانزا از بین می‌ روند و اتفاقات دیگری در بدن رخ می‌ دهد. به این دوره‌, دوره‌ ی بدون علامت یا عفونت مزمن HIV گفته می‌ شود.

در بدن نوعی گلبول سفید وجود دارد به نام سلولهای CD4 یا سلولهای ایمنی بدن که سیستم ایمنی بدن را تنظیم می‌کنند همانطور که پیش تر گفتیم تعداد سلولهای CD4 در افراد سالم بین 500 تا 1600 در هر میلی متر مکعب از خون می باشد. اگر تعداد سلولهای CD4 در خون فرد مبتلا کمتر از این مقدار باشد شخص مستعد ابتلا به بیماریهای عفونی است. در این مرحله HIV سلولهای CD4 را از بین می‌برد و سیستم ایمنی بدن تضعیف می‌ شود. فرد ویروس HIV را به بقیه منتقل می‌کند.

این دوره, دوره‌ ی کمون بیماری است که ممکن است تا 10 سال هم طول بکشد.

علائم عفونت مزمن HIV عبارتند از:

• تورم غدد لنفاوی
• ذات الریه
• عفونت قارچی دهان (برفک)
• تبخال تناسلی
• خستگی
• تب
• اسهال
• کاهش وزن

مرحله‌ سوم: ایدز

ایدز مرحله‌ پیشرفته‌ ی عفونت HIV می باشد. ایدز به مرحله‌ای از بیماری HIV گفته می‌ شود که تعداد سلولهای CD4 به زیر 200 می‌ رسد و یا از طریق بیماریهایی چون کاپوسی سارکوما (kaposi sarcoma) که نوعی سرطان پوست است و یا نوعی عفونت ریوی تشخیص داده می شود.

در بیماری ایدز سیستم ایمنی بدن بسیار کاهش یافته و به شدت آسیب پذیر می‌ شود.

در صورتیکه بیمار در مراحل اولیه متوجه ابتلا به عفونت با ویروس HIV نشده باشد با ظاهر شدن این علائم ممکن است مشکوک شود که به ویروس HIV مبتلا شده است.

علایمی که بیمار را مشکوک به ویروس HIV می کند :

• خستگی مفرط
• تب به مدت بیش از 10 روز
• تورم گره‌ های لنفاوی گردن یا کشاله‌ ران
• عرق شبانه
• کاهش وزن بدون دلیل (بدون ورزش و رژیم)
• ظاهر شدن لکه‌ های پوستی ماندگار
• اسهال شدید و طولانی
• نفس کم آوردن
• عفونتهای قارچی در نواحی دهان,گلو,اندام تناسلی
• کبودی یا خونریزی بدون دلیل

توجه داشته باشید بروز این علائم لزوما به معنی ابتلا به ویروس HIV نیست و ممکن است علائم بیماریهای دیگری باشد لذا انجام آزمایش ایدز مطمئن ترین راه حل می‌ باشد.  بیمار مبتلا به ایدز درصورتیکه هیچ گونه اقدام درمانی انجام ندهد می‌ تواند تا 3 سال زندگی کند. اما اگر به عفونتهای خطرناک مبتلا شود متاسفانه این احتمال وجود دارد که حتی کمتر از 3 سال بتواند زندگی کند.

با وجود درمانهای جدید و اقدام به موقع,فرد می‌ تواند طول عمری مشابه سایر افراد داشته باشد.

بررسی علائم و نشانه‌ های HIV و ایدز

احساس بیماری

افراد مبتلا به HIV ممکن است علائمی داشته باشد که قبل از این بیماری هیچگاه آن علائم را تجربه نکرده اند.

مثلا زمانی که بیماری فرد توسط درمان ضد ویروسی تحت کنترل نباشد,یا درمان به‌ درستی صورت نگرفته باشد یا اینکه داروها برای بیمار موثر نباشد‌ فرد یک سری از علائم را تجربه میکنند.

هنگامی که ویروس HIV بطور غیر قابل کنترل رشد می‌ کند,تعداد آنها در خون بسیار افزایش می‌یابد و سلولهای ایمنی (CD4) را از بین می برند در نتیجه سیستم ایمنی بدن به شدت ضعیف می‌ شود.

در این شرایط دفاع بدن در مقابل عفونتهای شایع و بیماریهای دیگری که بدن بطور طبیعی با آنها مقابله می‌کند,دشوار می‌ شود.

توصیه می شود بیمار در صورت تجربه‌ علائم جدید حتما با پزشک عفونی مشورت کند.

کاهش وزن در بیماری ایدز

کاهش وزن بی دلیل یعنی کاهش وزنی که بدون برنامه ورزشی یا رژیم غذایی باشد نشانه‌ واضحی از پیشرفت ویروس HIV می‌ باشد.

درصورتیکه درمان HIV صورت نگرفته باشد کاهش وزن رخ می دهد.

البته لازم به ذکر است که ممکن است در دوران بیماری اشتهای فرد کاهش یابد.

کاهش وزن بیمار بیش از 10% سندروم wasting نامیده می شود.

علاوه بر این ممکن است بیمار دچار علائمی چون اسهال,ضعف و تب به مدت طولانی (گاهی حدود یک ماه) شود.

این علائم بیشتر در افرادی ظاهر می شود که در مرحله‌ پیشرفته‌ بیماری قرار دارند.

در این مرحله تقویت بدن و جبران وزن از دست رفته بسیار اهمیت دارد.

بدین منظور مشورت با یک مشاور تغذیه درمورد رژیم غذایی و کالری های مورد نیاز  میتواند به بیمار کمک کند.

برای این بیماران رژیم هایی که پروتئین آن زیاد باشد توصیه می‌ شود.

علاوه بر این لازم است بیمار با انجام ورزش منظم ماهیچه‌ های خود را تقویت کند.

اگر بیمار در اثر عفونت اشتهای خود را از دست داده یا دچار اسهال شده است ابتدا باید عفونت درمان شود.

مشکلات پوستی در بیماری ایدز

افرادی که دچار نقص ایمنی اکتسابی ناشی از ویروس HIV می شوند با مشکلات پوستی از قبیل خارش و خشکی,بیماریهای عفونی پوستی و عفونتهای قارچی مواجه می شوند.

این علائم با کرمهای ضد قارچ یا آنتی باکتریال,استروئید ها,آنتی هیستامین‌ ها و مرطوب کننده‌ ها درمان می شوند.

یکی دیگر از بیماریهای پوستی عفونت مولوسکوم (Molluscum contagiosum) است.

این بیماری از یک عفونت ویروسی ایجاد می شود و می‌تواند باعث ظاهر شدن یک سری دانه‌ های صورتی رنگ روی پوست شود.

این عفونت ویروسی در افراد مبتلا به HIV  رشد غیر قابل کنترلی دارد,لذا توصیه می شود جهت درمان حتما به پزشک متخصص پوست مراجعه شود.

از مشکلات پوستی دیگر که میتواند بیمار را درگیر کند تاول های دردناک یا زونا می باشد.

ویروس آبله مرغان همان ویروسی است که موجب بروز زونا می‌شود.

معمولا افراد در سنین بالای 60 ممکن است به زونا مبتلا شوند اما در افراد مبتلا به HIV در سنین جوانی نیز امکان ابتلا به زونا وجود دارد.

هر زمان بیمار احساس کرد به زونا مبتلا شده است برای درمان لازم است از داروهای ضد ویروسی استفاده کند.

درمانهای دیگری مثل استفاده از مسکن‌,لوسیون کالامین و یا کمپرس یخ هم برای برطرف کردن علائم دیگر زونا استفاده می‌شود.

توجه داشته باشد این مطالب صرفا جهت اطلاع رسانی می باشد و توصیه می شود به محض مشاهده علائم در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید و به هیچ عنوان خودسرانه و بدون تجویز پزشک دارو استفاده نکنید.

تب در ایدز

تب معمولا زمانی اتفاق می‌ افتد که بدن در حال مبارزه با یک عفونت باشد.

پزشک برای یافتن منشا و علت بروز تب تستهایی انجام می‌ دهد تا درمانی متناسب با علت تب انتخاب کند.

معمولا برای پایین آوردن تب از قرص استامینوفن یا ایبوپروفن و کمپرس یخ استفاده می‌شود.

سرفه در ایدز

سرفه‌ همیشه نشانه‌ بیماریهای خطرناک نیست,اما اگر هفته‌ ها طول بکشد

می‌ تواند نشانه ای از یک بیماری خطرناک باشد.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مستعد ابتلا به بیماری سل هستند.

اگر بیمار در حین سرفه خلط داشته باشد یا سرفه همراه با علائمی مثل درد قفسه‌ سینه,تب و کاهش وزن باشد,ممکن است نشانگر بیماری سل باشد.

برای درمان سل لازم است به مدت طولانی چندین ماه آنتی‌بیوتیک مصرف شود.

افرادی که CD4 بسیار پایینی دارند بیشتر مستعد ابتلا به عفونتهای ریه می‌ باشند.

از علائم عفونت ریه می‌توان به سرفه‌ خشک, تنگی نفس و یا ضعف و خستگی اشاره کرد.

تماس جنسی

شایع ترین روش انتقال HIV رابطه جنسی محافظت نشده با فرد آلوده است.

خطر انتقال از راه مقاربت بیشتر است.

احتمال ابتلا از طریق رابطه جنسی واژینال و مقعدی بسیار بالا و از طریق سایر تماس های جنسی مانند رابطه جنسی دهانی بسیار نادر است اما صفر نیست.

خون

دومین عامل انتقال ویروس HIV از طریق خون و فرآورده های خونی می باشد.

انتقال از این طریق نیز بسیار شایع است و دومین عامل شایع انتقال HIV در دنیا محسوب می شود.

زخم شدن در اثر فرو رفتن سرسوزن آلوده,انتقال خون یا فرآوردههای  خونی آلوده,و یا تزریقهایی که با استفاده از تجهیزات پزشکی استریل نشده انجام می‌ شود از عوامل دیگر انتقال این بیماری به شمار می روند.

انتقال از مادر به فرزند

سومین راه شایع انتقال HIV انتقال از مادر به فرزند است.

انتقال از مادر آلوده به ویروس به فرزند در دوران بارداری,هنگام زایمان یا از طریق شیر مادر انجام می‌ شود.

اعتیاد تزریقی

انتقال HIV در افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند بسیار بالاست و اغلب در اثر استفاده از سرنگ مشترک ویروس منتقل می شود.

استفاده از وسایل تزریق مشترک ضد عفونی نشده,خطر انتقال ویروسهایی که از طریق خون منتقل می شوند مانند HIV و هپاتیت C را به‌شدت افزایش می‌دهد.

سوزن,سرنگ,بطور کلی لوازم تزریق مشترک آلوده,چند برابر بیشتر از رابطه جنسی HIV را انتقال می‌ دهند.

ضدعفونی کردن لوازم تزریق پس از هر بار استفاده ممکن است خطر انتقال را پایین آورد اما کاملا آن را از بین نمی‌ برد.

خال‌کوبی یا سوراخ کردن برای پیرسینگ

هر عاملی که باعث ورود خون یک شخص دیگر به جریان خون شما شود خطرناک است.

در انجام کارهایی مثل خالکوبی یا سوراخ کردن نواحی مختلف بدن برای استفاده از پیرسینگ اگر ابزارهای مصرفی بطور کامل استریل نشوند, درصورتیکه این لوازم قبل از شما برای فردی فردی استفاده شده باشد که به HIV مبتلا بوده خطر انتقال HIV به فرد بعد به شدت بالاست.

ویروس HIV از چه راههایی منتقل نمی‌ شود؟

بطور کلی ویروس HIV از طریق موارد زیر منتقل نمی شود.

• بزاق
• اشک
• عرق
• تماسهای پوستی روزانه
• ادرار و مدفوع

درواقع میتوان گفت این بیماری طی تماسهای معمولی مانند دست دادن, بوسیدن, تنفس, سرفه, عطسه, استفاده از حمام و توالت مشترک, استفاده مشترک از استخر و سونا و همچنین استفاده از ظروف غذای مشترک منتقل نمی‌ شود.

حتی جالب است بدانید غذای آلوده به خون دارای ویروس HIV موجب ابتلا به HIV نمی شود,زیرا اسید معده با تخریب ویروس از بیماری‌ زایی آن جلوگیری می‌کند.

ابتلا به HIV در صورتی رخ میدهد که ویروس مستقیما وارد خون شود یا از طریق ترشحات جنسی یا شیر مادر منتقل شود.

لازم است بدانید حرف H در HIV مخفف Human (به معنای انسانی) به این معنی است که این بیماری از طریق نیش حشرات یا گزش و گاز گرفتگی حیواناتی مانند سگ,گربه و مار قابل انتقال به انسان نمی‌ باشد.

ویروس HIV نمی تواند به مدت طولانی خارج از بدن زنده بماند,بنابراین خطر انتقال HIV از طریق خون و مایعاتی که چند روز خارج از بدن بوده و خشک شده باشند وجود ندارد.

چطور میتوان خطر انتقال ویروس HIV را کاهش داد؟

با رعایت نکات بهداشتی میتوان خطر انتقال و یا ابتلا به ویروس HIV را به شدت کاهش داد.

این نکات عبارتند از:

• استفاده از کاندوم در رابطه جنسی
• عدم تعدد شرکای جنسی
• عدم استفاده از سرنگ مشترک
• استفاده از لوازم بهداشتی فردی
• انجام تستهای آزمایشگاهی HIV در افراد پر خطر
• عدم به اشتراک گذاشتن سوزنهای آلوده به ویروس HIV
• استفاده به موقع از داروهای ضد ویروسی پس قرارگیری در معرض ویروس
• انجام تست های غربالگری در مادران باردار

در ادامه به توضیح چند مورد از این نکات می پردازیم.

رابطه جنسی محافظت شده

طی سالهای اخیر اصلی ترین عامل شیوع و ابتلا به بیماری ایدز از استفاده از سرنگ مشترک آلوده, به انتقال از راه تماس جنسی تغییر کرده است.

 در حال حاضر عمده بیمارانی که اخیرا در ایران به HIV مبتلا شده‌‌ اند از راه مقاربت جنسی بوده است.

رابطه جنسی محافظت شده و استفاده از کاندوم می‌ تواند علاوه بر محافظت در برابر ایدز به محافظت در برابر بسیاری از بیماریهای مقاربتی دیگر مانند HPV کمک کند. 

انجام تست HIV در افراد پرخطر

افرادی که دارای شرکای جنسی متعدد هستند و همچنین افرادی که در معرض سوزنهای تزریقی آلوده به ویروس قرار دارند,افراد پرخطر محسوب می شوند.

انجام تست های تشخیصی HIV و ایدز در اغلب آزمایشگاه های تخصصی انجام می شود.

استفاده از وسایل بهداشتی شخصی

توصیه می‌شود به هیچ عنوان لوازم بهداشتی شخصی خود را مانند مسواک و تیغ اصلاح صورت که احتمال انتقال ایدز توسط آنها وجود داردبا دیگران به اشتراک نگذارید و به هیچ عنوان از لوازم شخصی دیگران استفاده نکنید.

وسایل محافظت شخصی در واحدهای بهداشتی-درمانی

استفاده مرتب از دستکش و ماسک در پرسنل مراکز بهداشتی و همچنین استریل کردن تجهیزات در واحدهای پزشکی و دندانپزشکی احتمال انتقال HIV از این طریق را تقریبا صفر می‌ کند.

استفاده به موقع از داروهای ضد ویروسی

داروهای ضد ویروسی برای اینکه اثر بخشی مطلوبی داشته باشند باید طی 72 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس استفاده شوند و دوره‌ درمانی 28 روزه‌ کامل طی شود.

طبق تخمین سازمان بهداشت جهانی درمان زود هنگام با داروهای ضد ویروسیمی‌تواند خطر ابتلا به HIV را بیش از 80 درصد كاهش دهد.

غربالگری مادران باردار

یکی از آزمایشهای روتین در دوران بارداری, غربالگری جهت بررسی ابتلا به بیماری ایدز می باشد.

هر چند احتمال انتقال HIV از مادر به نوزاد در دوران بارداری,زایمان و شیردهی حدود 25 درصد وجود دارد,اما با مصرف داروهای ضد ویروسی و انجام مراقبتهای دوران بارداری آلودگی جنین به ویروس HIV و همچنین انجام مراقبتهای

پس از زایمان,آلودگی نوزاد به HIV در حین شیردهی,به کمتر از 2 درصد کاهش یافته و امکان تولد نوزاد سالم از مادر مبتلا به HIV وجود دارد.

نحوه تشخیص بیماری ایدز

مطمئن‌ ترین روش برای تشخیص HIV انجام آزمایش ایدز می باشد.

برای تشخیص HIV نمیتوان به علائم بسنده کرد زیرا بسیاری از علائمی که در اثر ابتلا به HIV بروز میکند ممکن است ناشی از بیماریهای دیگری باشد و صرفا از روی علائم نمیتوان گفت که شخص قطعا به HIV مبتلا است.

علاوه بر این ممکن است فرد مبتلا هیچ‌ کدام از علائم ذکر شده را نداشته‌ باشد,بنابراین چنانچه فردی هیچ علائمی نداشته باشد اما در معرض خطر ابتلا به ویروس HIV باشد,بهترین راه جهت تشخیص قطعی آزمایش ایدز می باشد.

در آمریکا افراد در سنین بین 13 تا 64 سال,جهت اطمینان خاطر حداقل یکبار آزمایش HIV می‌دهند.

توجه داشته باشید اگر هر یک از شرایط زیر را داشتید توصیه می شود حتما برای انجام آزمایش HIV اقدام نمایید.

علایم بسیار مهم برای انجام آزمایش HIV

1.اگر با فردی که به HIV مبتلا بوده یا از وضعیت ابتلای او اطلاع نداشتید و از سلامت وی مطمئن نبودید رابطه‌ جنسی محافظت نشده داشته‌ اید.

2.اگر برای تزریق دارویی از سرنگ مشترک استفاده کرده اید.

3.اگر به بیماری مقاربتی مبتلا هستید.

4.اگر به سل یا هپاتیت مبتلا هستید.

5.اگر مورد تجاوز و آزار جنسی قرار گرفته‌ اید

آزمایش HIV

آزمایش ایدز یا آزمایش HIV که غربالگری HIV نامیده می‌ شود تنها راه تشخیص وجود وبروس در بدن است.

آزمایش HIV در چند گونه مختلف انجام می شود که خون و یا دیگر مایعات بدن را بررسی می کند.

لازم به ذکر است که آزمایشهای HIV بسیار دقیق هستند اما هیچ آزمایشی نمی‌ تواند بلافاصله پس از ورود ویروس به بدن آن را شناسایی کند.

زیرا زمان لازم است تا ویروس در بدن تکثیر پیدا کند و بدن در مقابل آن آنتی بادی تولید کند.

انواع آزمایشهای HIV

1. تست‌ های سنجش آنتی ژن شامل :

• تست RT-PCR
• تست P24 antigen
• تست DNA-PCR و RNA-PCR

2. تست‌ های سنجش آنتی‌ بادی شامل:

• تست الایزا
• تست  western blot test

لازم است بدانید آزمایش روتین HIV ( اندازه‌گیری آنتی‌ بادیهای علیه ویروس HIV می‌باشد) در مراحل اولیه یعنی حدودا 3 تا 12 هفته‌ی اول ممکن است نتیجه دقیق نباشد. تستهای  نوکلئیک اسید,یک روش غربالگری جدید برای ویروس HIV است که قابلیت تشخیص زود هنگام را دارد.

درحال حاضر تستهای نوکلئیک اسیدی بسیار پر هزینه‌ است و به‌ صورت روتین انجام نمی‌ شود. اگر قصد انجام آزمایش HIV را دارید و احتمال می دهید که ممکن است مبتلا باشید حتما پزشک و کادر آزمایشگاه را در جریان قرار دهید. علاوه بر این برای رابطه‌ جنسی حتما از کاندوم استفاده کنید و سایر اقدامات مراقبتی را نیز انجام دهید.

 بهترین زمان برای انجام آزمایش HIV

اگر در شرایط پرخطری قرار داشته اید که احتمال ابتلا به HIV را می دهید هر چه سریع تر به پزشک عفونی مراجعه کنید.

با مراجعه به موقع به پزشک,یعنی در عرض 72 ساعت بعد از شرایط پر ریسکی که در آن قرار داشته اید,داروهایی دریافت می کنید که خطر ابتلا به HIV را تا حد زیادی کاهش می دهند.

در حال حاضر هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند بلافاصله پس از آلوده شدن, وجود ویروس را تشخیص دهد.

تقریبا 97% از افراد آلوده به HIV  بعد از گذشت 3 ماه به مقدار کافی آنتی بادی تولید کرده اند که برای تستهای آنتی بادی قابل تشخیص باشد.

با توجه به اینکه زمان تولید آنتی بادی در افراد مختلف متفاوت است, بهترین زمان برای انحام تستهای آنتی بادی 23 تا 90 روز پس از آلوده شدن می باشد.

تستهای آنتی ژن-آنتی بادی سریع تر از تستهای آنتی بادی وجود عفونت HIV را تشخیص  می دهند بنابراین از این تست در بازه زمانی 18 تا 45 روز پس از آلوده شدن به ویروس می توانید جهت تشخیص عفونت استفاده کنید.

درصورتیکه خطر ابتلا به ویروس بالا باشد و از لحاظ هزینه مشکلی نداشته باشید,می توانید از تست NAT (آزمایش نوکلئیک اسیدها) استفاده کنید.

این تست در کوتاهترین زمان ممکن پس از گذشت 10 روز از آلوده شدن به ویروس,می تواند وجود آن را در خون تشخیص دهد.

آزمایش HIV قبل از ازدواج

آزمایش ایدز یا HIV در حال حاضر در ایران جزو تستهای اجباری قبل از ازدواج نمی باشد. طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت انجام آزمایش HIV شرایط و مقررات خاص خود را دارد که عبارتند از:

1. محرمانه بودن
2. داوطلبانه بودن

لازم به ذکر است یک تست منفی به معنی عدم ابتلای قطعی نیست زیرا ممکن است زمان انجام آزمایش فرد به تازگی به ویروس آلوده شده باشد و در دوره نهفتگی به سر ببرد,دوره نهفتگی می تواند از دو هفته تا 3 ماه باشد.

اگر میخواهید قبل از ازدواج از عدم ابتلای شریک زندگی خود اطمینان حاصل کنید توجه داشته باشید که این کار حتما باید با رضایت طرف مقابل باشد.

در آزمایشگاه ثمره با بهره گیری از به روزترین تجهیزات آزمایشگاهی انواع تست های HIV  و سایر تستهای مربوط به آن بسیار دقیق انجام می شود لذا جهت مشاوره,هماهنگی و رزرو وقت میتوانید به سایت

www.samarehlab.com

مراجعه نمایید و یا با شماره تلفن های درج شده تماس حاصل فرمایید.

26471830-26471272

شماره واتساپ

09129001037

پاسخ به سوالات متداول