ESR چیست و در چه شرایطی تجویز می شود؟
تست ESR یا آزمایش ESR برای اندازه‌گیری سرعت رسوب گلبول قرمز تجویز می شود.
اگر بدن انسان دچار التهاب شده باشد گلبول های قرمز خون به یکدیگر
می چسبند و یک توده تشکیل می دهند.
این توده بر سرعت ته نشین شدن گلبولهای قرمز در نمونه خون بسیار تاثیر
میگذارد.
تست ESR درواقع میزان تشکیل توده را به پزشک نشان می دهد.
هرچه گلبول های قرمز با سرعت بیشتری ته نشین شوند احتمال بروز التهاب بیشتر است.
بطور کلی تست ESR جهت تشخیص و اندازه گیری التهاب در بدن تجویز
می شود.
البته توجه داشته باشید تست ESR علت التهاب را مشخص نمی کند به همین
دلیل معمولا این تست به همراه چند آزمایش دیگر تجویز می شود تا علت التهاب
نیز مشخص شود و به ندرت پیش می‌آید که پزشک این آزمایش را به تنهایی تجویز
کند.
با استفاده از تست ESR بیماری هایی که باعث بروز التهاب می شوند قابل
تشخیص می باشد
این بیماریها عبارتند از:
- سرطان
- بیماری خودایمنی
- انواع عفونت
علاوه بر این تست ESR به پزشک متخصص کمک می کند تا بیماریهای التهابی
خودایمنی را تحت نظارت و بررسی قرار دهد.
این بیماریها عبارتند از:
- رماتیسم مفاصل
- لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE)
گاهی ممکن است پزشک در برخورد با این بیماریها درخواست تست ESR داشته
باشد:
- بعضی از انواع آرتریت
- مشکلات عضلانی یا بافت پیوندی چند عضله مانند رماتیسم چند عضله
شرایط لزوم انجام تست ESR
درصورتیکه فرد دچار علائم بیماریهای التهابی باشد پزشک تست ESR تجویز
می کند.
این علائم عبارتند از :
- احساس درد یا خشکی مفاصل بطوریکه در هنگام صبح بیشتر از نیم ساعت طول بکشد.
- سردرد به همراه درد شانه
- کاهش وزن غیر عادی و بی دلیل (بدون ورزش و رژیم)
- درد در ناحیه شانه,گردن یا لگن
- علائم اختلالات گوارشی مانند اسهال,تب,وجود خون در ادرار یا دردهای غیرعادی
- در ناحیه شکم
آمادگی برای انجام آزمایش ESR
تست ESR به آمادگی خاصی نیاز ندارد.
اما با این حال لازم است اگر هرگونه دارویی مصرف میکنید حتما به پزشک اطلاع
دهید زیرا مصرف برخی داروها میتوانند در نتایج تست تاثیر داشته باشند که در
این صورت نتیجه بدست آمده قابل اطمینان نمی باشد.
تست ESR یک نمونه گیری ساده از خون است و نهایتا یک تا دو دقیقه طول
می‌کشد.
برای انجام این تست تکنسین ابتدا رگ مناسب را انتخاب و پوست بالای رگ را
تمیز می کند.
سپس با استفاده از سوزن از بیمار نمونه خون گرفته می شود.
بعد از نمونه گیری نمونه خون به مدت یک ساعت داخل یک لوله نازک قرار
می گیرد تا تحت تاثیر جاذبه باقی بماند.
بعد از گذشت این مدت متخصص آزمایشگاه میزان و شدت رسوب گلبول قرمز
و همچنین تعداد گلبول‌هایی که ته نشین شده اند را بررسی و ارزیابی می کند.
التهاب موجب ظاهر شدن پروتئین های غیرعادی در خون می شود.
این پروتئین ها باعث چسبیدن گلبولهای قرمز به یکدیگر و تشکیل توده می شوند.
درنتیجه گلبولها سریع تر ته نشین می شوند.
پزشک معمولا همزمان با تست ESR تست پروتئین واکنشی سی را تجویز
میکند,این آزمایش علاوه بر اندازه گیری سطح التهاب به پیش‌بینی خطر بیماری
قلب و عروق و سایر بیماریهای قلبی نیز کمک میکند.
عوارض احتمالی تست ESR
- خونریزی بسیار کم و در مواردی خونریزی شدید
- غش کردن
- هماتوم
- کبودی
- عفونت
- ورم رگ
- حساسیت
- سرگیجه
انواع تست ESR
1. روش وسترگرن
این روش به این صورت است که نمونه خون در یک لوله ی وسترگرن تا حجم 200 میلی لیتر جمع آوری می شود.
سپس لوله به صورت عمودی به مدت یک ساعت در دمای اتاق نگهداری
می شود.
فاصله بین ترکیب بالای خون و سرعت رسوب گلبولهای قرمز اندازه گیری می شود.
وسترگرن پرکاربردترین روش در تست ESR است.
2.روش wintrobe
روش wintrob دقیقا مشابه روش وسترگرن است با این تفاوت که ارتفاع لوله
مورد استفاده بجای 200 میلی لیتر,100 میلی لیتر و نازکتر است.
حساسیت روش wintrobe نسبت به روش وسترگرن کمتر است.
سطح نرمال تست ESR
- لازم است بدانید که مبنای اندازه گیری تست ESR میلی‌متر بر ساعت
(mm/hr) می باشد.
- در خانمهای زیر 50 سال سرعت طبیعی رسوب گلبولهای قرمز باید بین 0 تا 20 mm/hr می باشد.
- سرعت نرمال رسوب گلبولهای قرمز در آقایان زیر 50 سال باید بین 0 تا 15 mm/hr باشد.
- سرعت نرمال رسوب گلبول قرمز در خانمهای بالای 50 سال بین 0 تا 30 mm/hr می باشد.
- سرعت رسوب گلبول قرمز در آقایان بالای 50 سال باید بین 0 تا 20 mm/hr است.
- در کودکان سرعت رسوب گلبولهای قرمز باید بین 0 تا 10 mm/hr باشد.
توجه داشته باشید هرچه این عدد بالاتر باشد احتمال التهاب بیشتر است.
تفسیر نتایج غیرعادی تست ESR
نتیجه تست ESR نمی تواند نوع بیماری را مشخص کند بلکه این تست فقط
هرگونه التهاب احتمالی که در بدن وجود دارد و نیاز به بررسی دارد را نشان
می دهد.
تست ESR همیشه قابل اعتماد نیست و عوامل مختلفی روی نتیجه تست اثر
میگذارند.
از جمله:
- مصرف دارو
- سن بالا
- بارداری و…
بعضی از عواملی که باعث غیر عادی شدن نتیجه‌ی تست ESR می شوند جدی تر
از بقیه هستند اما بسیاری از این عوامل جای نگرانی ندارند.
اگر نتیجه تست ESR بسیار پایین یا بسیار بالا باشد معمولا آزمایش های بیشتری
جهت تشخیص علت تجویز می شود.
علت بالا بودن نتیجه تست ESR
بالا بودن سرعت رسوب گلبولهای قرمز دلایل مختلفی میتواند داشته باشد.
از مشکلات شایعی که باعث افزایش سرعت رسوب گلبولهای قرمز می شود میتوان
به موارد زیر اشاره کرد:
- سن بالا
- بارداری
- کم خونی
- چاقی و اضافه وزن
- بیماریهای کلیوی
- بیماریهای تیروئید
- برخی از انواع سرطان
درصورتیکه سرعت رسوب گلبولهای قرمز بیش از حد و غیر عادی بالا باشد و
همچنین فرد دارای التهاب نباشد میتواند نشانه ای از وجود تومور سرطانی باشد.
بالا بودن سرعت رسوب گلبولهای قرمز با بیماریهای خودایمنی در ارتباط است.
از جمله بیماریهای خود ایمنی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوپوس
- انواع آرتریت مانند رماتیسم مفاصل
- سرطان نادری به نام ماکروگلوبولینمی والدنستورم
- آرتریت گیج گاهی (شرایطی که در آن عروق گیجگاه ملتهب یا دچار آسیب می‌شود)
- رماتیسم چند عضله که باعث احساس درد در عضلات و مفاصل می شود.
- هایپرفیبرینوژن (به ازدیاد پروتئین فیبرینوژن در خون گفته می شود)
- واسکولیت آلرژیک یا نکروزآور
عفونت عامل دیگری است که باعث افزایش سرعت رسوب گلبولهای قرمز
می شود.
از جمله عفونتهایی که باعث این اتفاق می شوند عبارتند از:
- عفونت استخوان
- عفونت قلب
- تب روماتیسمی
- عفونت پوست
- عفونت سیستمیک
- سل
علت پایین بودن نتیجه تست ESR
از علل پایین بودن سرعت رسوب گلبولهای قرمز میتوان له موارد زیر اشاره کرد:
- نارسایی احتقانی قلب (CHF)
- هیپوفیبرینوژن (پایین بودن میزان فیبرینوژن در خون)
- پایین بودن پروتئین پلاسما (متناسب با بیماری کبد و کلیه رخ می دهد)
- لکوسیتوز (بالا بودن میزان گلبولهای سفید)
- پلی سایتمی (بالا بودن تعداد گلبولهای قرمز, نوعی اختلال در مغز استخوان که باعث تولید بیش از حد گلبول قرمز در خون می شود)
- کم‌خونی داسی شکل
جهت مشاوره و هماهنگی به سایت زیر مراجعه نمایید و یا با شماره تلفنهای
درج شده تماس حاصل فرمایید.
26471830-26471272
شماره واتساپ
09129001037
