آزمایش کراتینین خون چیست؟

کراتینین یک ماده شیمیایی زائد است که با تجزیه کراتین عضله ایجاد می شود

 و ماهیچه‌ها برای تولید انرژی از آن استفاده می‌کنند.

آزمایش کراتینین جهت سنجش سطح کراتینین خون برای بررسی عملکرد

کلیه ها انجام می شود.

 نتیجه این آزمایش خون بسیار کاربردی است و یک شاخص مهم برای اطلاع از

نحوه ی عملکرد کلیه و تشخیص زود هنگام بیماریهای کلیوی محسوب می شود.

کراتینین موجود در خون معمولا به کلیه‌ها منتقل می شود تا از طریق ادرار از

 بدن دفع شود.

بنابراین سطح بالای کراتینین در خون میتواند نشانگر این باشد که کلیه‌ها

به درستی کار نمی‌کنند.

آزمایش کراتینین به پزشکان کمک می‌کند تا بیماریهای کلیوی را به موقع

تشخیص دهند.

یک کلیه ضعیف نمی‌تواند مثل حالت طبیعی کراتینین را تصفیه کند در نتیجه

موجب تجمع و افزایش سطح کراتینین در خون می‌شود که با یک آزمایش

خون ساده قابل تشخیص می باشد.

آزمایش کراتینین به چه منظوری انجام می‌شود؟

 کراتینین به میزان مشخصی در بدن تولید می شود و اندازه گیری آن کار دشواری

نیست تنها با یک آزمایش خون ساده میتوان سطح کراتینین خون را اندازه گرفت.

اندازه گیری میزان کراتینین یکی از روشهای عالی برای تشخیص میزان فیلتراسیون

گلومرولی (GFR) است که عملکرد کلی کلیه را نشان می دهد.

عوامل موثر در آزمایش کراتینین

• داروهایی که بصورت روتین مصرف میکنید
• میزان تحرک و فعالیت جسمانی
• رژیم‌ غذایی
• مکملهای مصرفی

توصیه می شود قبل از انجام آژمایش پزشک خود را در جریان داشتن هرگونه

سابقه بیماری کلیوی خانوادگی قرار دهید.

سطح طبیعی کراتینین خون مطابق با جدول زیر است:

نوزادان	0.3 تا 1.1 میلی گرم بر دسی لیتر mg/dl
اطفال	0.2 تا 0.4 میلی گرم بر دسی لیتر mg/dl
کودکان	0.3  تا 0.7 میلی گرم بر دسی لیتر mg/dl
نوجوانان	0.5  تا 1.0 میلی گرم بر دسی لیتر mg/dl
زنان	0.5 تا 1.1 میلی گرم بر دسی لیتر mg/dl
مردان	0.6  تا 1.3 میلی گرم بر دسی لیتر mg/dl

از جمله علل بالا بودن کراتینین می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• ابتلابه بیماریهای مزمن کلیوی

زمانی که کلیه دچار آسیب می شود دفع کراتینین از خون با مشکل مواجه

می شود در نتیجه سطح کراتینین خون افزایش می یابد.

پزشکان از نتیجه آزمایش کراتینین برای محاسبه GFR استفاده میکنند,

GFR (Gelomerular Filtration Rate)    

معیار اندازه گیری میزان خون درحال عبور از کلیه ها در دقیقه است که برای تشخیص بیماریهای مزمن کلیوی بکار می رود.

در صورتیکه GFR عدد 60 یا بالاتر باشد عملکرد کلیه ها سالم و نرمال است.

اگر GFR کمتر از 60 باشد میتواند نشان دهنده یک بیماری کلیوی باشد و

لازم است در اسرع وقت جهت تشخیص بیماری به پزشک مراجعه نمایید.

اگر GFR برابر با 15 یا کمتر از 15 باشد نشانگر نارسایی کلیه می باشد.

• کاهش آب بدن و تعرق بالا
• مصرف روتین برخی داروها
• عدم کنترل فشار خون استراحت ناکافی و خستگیهای بیش از حد

علائم کراتینین بالا

کراتینین بالای خون هشدار از یک بیماری کلیوی می دهد.

نارسایی کلیه علائم گسترده و متفاوتی دارد اما گاها دیده می شود که فرد بطور اتفاقی با یک آزمایش خون متوجه شده است که سطح کراتینین خون بسیار

 بالااست و درگیر بیماری کلیوی شدید می باشد اما هیچ علائمی ندارد,در برخی

دیگر ممکن است علائم نارسایی کلیه  بروز کند.

این علائم عبارتند از:

• تورم در پا و دیگر اعضای بدن
• تکرر ادرار
• مشاهده خون در ادرار
• تنگی نفس
• تهوع و استفراغ
• احساس خستگی مداوم

روشهای درمان کراتینین بالا

درمان کراتینین بالای خون نیاز به یک برنامه درمانی دارد تا بدون کوچکترین آسیب

 دیگری به کلیه بتوان عامل اصلی افزایش کراتینین را درمان کرد.

با بهره گیری از یک روش درمانی صحیح و مناسب با شرایط بیمار میزان اضافی

کراتینین را در خون کاهش می دهند و بدین ترتیب سرعت پیشرفت نارسایی در

 کلیه کاهش می یابد.

روشهای درمانی:

✔︎ پیوند کلیه

✔︎ دیالیز

البته در کنار این دو روش درمانی تغییر سبک زندگی و پیروی از یک رژیم غذایی

 سالم و مناسب بسیار حائز اهمیت است.

 رعایت این موارد در کنار روشهای درمانی ضروریست:

• محدودیت مصرف پروتئین

مصرف زیاد پروتئین سطح کراتینین خون را افزایش می دهد لذا توصیه

 می شود از مصرف بیش از حد پروتئین خودداری نمایید و رژیم غذایی

 خود را بر پایه مصرف بیشتر سبزیجات و میوه برنامه ریزی کنید.

• ورزش های سنگین ممنوع

ورزش کردن همیشه برای سلامتی ضروریست اما گاهی ورزش بیش از

حد می تواند برای سلامتی مضر باشد.

ورزش های سنگین میتواند سطح کراتینین خون را افزایش دهد,بدین

صورت که از متابولیسم ماهیچه کراتینین تولید می شود بنابراین فعالیت

 بیش از حد ماهیچه ها می تواند سطح کراتینین خون را به میزان قابل

توجهی افزایش دهد.

• افرایش مصرف فیبر

توصیه می شود در رژیم غذایی خود از فیبر بیشتری استفاده نمایید.

میوه و سبزیجات,حبوبت و غلات سرشار از فیبر هستند.

کاهش مصرف گوشت قرمز و استفاده بیشتر از فیبر برای سلامت کلیه بسیار مفید می باشد.

• افزایش مصرف مایعات

به میزان کافی مایعات مصرف کنید و  آب بنوشید.

یکی از دلیل افرایش کراتینین خون کمبود آب در بدن است.

البته در نوشیدن آب زیاده روی نکنید مصرف بیش از حد آب می تواند

 برای برخی از بیماریهای کلیوی مضر است.

برای تعیین میزان مصرف آب و نوشیدنی حتما با پزشک معالج خود

 مشورت کنید.

بررسی علل پایین بودن سطح کراتینین خون

بارداری

در دوران بارداری جریان خون کلیه افزایش می یابد همین امر سبب افزایش ادرار

و سرعت تجزیه کراتینین می شود در نتیجه سطح کراتینین خون کاهش می یابد.

کاهش وزن شدید

کاهش وزن خصوصا کاهش وزن های شدید باعث کاهش توده عضلانی می شود,

با توجه به اینکه کراتینین در عضلات موجود است کاهش عضلات منجر به

کاهش سطح کراتینین خون می شود.

پایین بودن توده عضلانی

با توجه به اینکه از تجزیه عضله کراتینین تولید می شود توده عضلانی پایین

 موجب به کاهش سطح  کراتینین خون می شود.

با بالا رفتن سن توده عضلانی کاهش می یابد بنابراین افراد مسن بیشتر در

 معرض کاهش سطح کراتینین خون هستند.

علاوه بر این موارد سوء تغذیه و ابتلا به بیماریهای مزمنی چون میاستنی گراویس

 یا دیستروفی عضلانی هم منجر به کاهش سطح کراتینین خون می شود.

آلبومین و کراتینین

یکی دیگر از پارامترهای مهم برای تفسیر نتیجه آزمایش کراتینین بررسی نسبت

 آلبومین به کراتینین است.

آلبومین از پروتئین های موجود در خون است, اگر کلیه ها سالم باشند آلبومین

 را از خون فیلتر نمیکنند بنابراین توقع بر این است که در ادرار آلبومین وجود

نداشته باشد یا به مقدار جزئی وجود داشته باشد.

بررسی نسبت آلبومین به کراتینین مشخص می کند که به ازای مقدار مشخصی

آلبومین در خون,چه مقدار کراتینین وجود دارد.

این نسبت برحسب میلی گرم آلبومین به ازای هر گرم کراتینین ارزیابی می شود.

✔︎ این نسبت در کلیه های سالم آقایان کمتر از 17 mg/g

✔︎ و در کلیه های سالم خانم ها کمتر از 25 mg/g می باشد.

در صورتی که نتیجه آزمایش بیش از این مقادیر باشد نشان می دهد که کلیه

عملکرد طبیعی ندارد و توصیه میشود در اسرع وقت جهت بررسی های بیشتر

 و تشخیص بیماری به پزشک مراجعه نمایید.

بطور کلی اگر شاخص های آزمایش کراتینین در محدوده طبیعی نباشند هشدار

دهنده وجود آسیب و اختلال و یا التهاب در کلیه می باشد.

‌کراتینین بالا مساویست با بیماری کلیوی

زمانی که عملکرد دو کلیه به پایین تر از 30 درصد برسد مقدار کراتینین و اوره در

بالا می رود به این معنی که اگر کلیه ها دچار اختلال باشند اما تا 30 درصد کار

کنند مقدار کراتینین و اوره طبیعی است پس ممکن است در آزمایش خون مقدار

کراتینین و اوره نرمال باشد اما شخص بدون هیچ نشانه ای به بیماری جدی کلیه

مبتلا باشد.

به همین دلیل است که گفته می شود زنانی که مقدار کراتینین خون بالا می رود

 نشانه یک آسیب جدی به کلیه است.

در فراد مسن دیده می شود که گاها سطح کراتینین خون بیش از حد بالاست اما

جای نگرانی نیست افراد مسن با کم کردن مصرف گوشت قرمز و نمک و همچنین

 کنترل فشار خون و دیابت میتوانند به فعالیت های روزمره خود ادامه دهند البته

که مشورت با پزشک واجب و ضروری است اما جای نگرانی نیست.

اوره چیست؟

اوره یکی از مواد زائد بدن است که در کبد تولید می شود و از کلیه ها از طریق

ادرار دفع می شود.

اوره ابتدا بصورت آمونیاک بوده که از تجزیه آمینواسیدها ساخته است.

آمونیاک بسیاری سمی و برای بدن مضر است به همین دلیل در کبد با

دی اکسید کربن واکنش میدهد و به اوره تبدیل می شود.

تبدیل آمونیاک به اوره باعث کاهش سمیت آن میشود تا بدن بتواند این ماده

را در خود نگهدارد و توسط نفرون های کلیه دفع شود.

زمانی که کلیه ها به دلیل بیماری دچار کم کاری شوند دیگر نمی توانند اوره

 و کراتینین را بطور کامل از خون دفع کنند و بدین صورت سطح اوره و کراتینین

 در خون افزایش می یابد.

ارزیابی BUN

مقدار نیتروژن اوره خون (BUN) از خاص های دیگر عملکرد کلیه است.

اوره یکی محصولات جانبی متابولیک است که با اختلال کلیه میتواند افزایش یابد.

 نسبت BUN به کراتینین نسبت در مقایسه با سنجش تنهای کراتینین اطلاعات

دقیق تری در مورد مشکلات کلیه و دلایل ایجاد آن مشکلات در اختیار میگذارد.

با کم آب شدن بدن سطح BUN افزایش می یابد.

افزایش کراتینین و اوره با توجه به نوع آسیب به کلیه

1. آسیب به کلیه از طریق خون

بطور مثال شخصی که دچار خونریزی شدید شود بلافاصله دچار افت فشار

 خون خواهد شد و اگر افت فشار بیشتر از 10 دقیقه ادامه پیدا کند کلیه ها

از کار می افتند.

همچنین مصرف برخی از داروها برای کلیه سمی هستند و باعث از کار افتادن

کلیه ها می شوند.

2. بیماریهای کلیوی

بیماریهای مثل سنگ کلیه,عفونت کلیه یا بیماری کیستیک کلیه  میتوانند باعث

افزایش کراتینین و اوره شوند.

این بیماریها ممکن است منجر به نارسایی شدید کلیه ها شوند که در این صورت

ممکن است فرد مجبور به پیوند کلیه شود.

3. انسداد لوله های ادراری

 در صورتیکه لوله های انتقال دهنده ادرار به مثانه مسدود شوند مثلا  سنگ

باعث مسدود شدن شوند و این انسداد طولانی شود,کلیه ها دچار نارسایی

خواهند شد و گاها بدون هیچگونه علائمی این اتفاق رخ می دهد.

در برخی موارد بزرگی پروستات باعث نارسایی کلیه و افزایش سطح کراتینین و

اوره خون می شود.

آمادگی لازم برای آزمایش کراتینین

آزمایش کراتینین یک آزمایش خون ساده مثل سایر آزمایشهایی است که تا کنون

 انجام داده اید اما قبل از انجام آن رعایت این نکات ضروریست.

برای انجام این آزمایش لازم است ناشتا باشید,پس حدودا 8 ساعت قبل از انجام

 آزمایش از خوردن و آشامیدن خودداری فرمایید.

با توجه به درخواست پزشک ممکن است لازم باشد به مدت 24 ساعت ادرار

خود را در ظروف مخصوصی که آزمایشگاه به شما داده است جمعه آوری

 نمایید و به آزمایشگاه تحویل دهید.

ممکن است از شما درخواست شود تا قبل از انجام هر دو تست برای مدت

مشخصی مصرف گوشت قرمز را قطع نمایید.

برای مشاوره,هماهنگی و رزرو وقت میتوانید به سایت

www.samarehlab.com

مراجعه نمایید و یا با شماره تلفن های زیر تماس حاصل فرمایید.

26471830-26471272

شماره واتساپ

09129001037

پاسخ به سوالات متداول