غربالگری اول به معنی آزمایش غربالگری در سه ماهه اول بارداری است که
آزمایشهای مخصوص به خود را دارد که برای بررسی سلامت مادر و جنین
ضروری است.
احتمال تولد نوزاد با نقایص مادرزادی برای همه خانم های باردار وجود دارد,
با توجه به شرایط برای برخی این احتمال بیشتر و برای برخی کمتر است که با
انجام تست های غربالگری میتوان این احتمال را تخمین زد.
تست های غربالگری به بررسی احتمال ابتلای جنین به یک یا چند نقص
مادرزادی میپردازد.
باید توجه داشت که تست غربالگری دقت 100% ندارد.
درصورتی که نتیجه تست مثبت باشد به این معنی است احتمال وجود نقص
مادرزادی وجود دارد و پزشک جهت بررسی بیشتر سلامت جنین, تست های
تشخیصی تجویز میکند.
درصورتیکه نتیجه تست غربالگری منفی شود نشانگر این است احتمال وجود
نقایص مادرزادی به حدی پایین است که نیازی به پیگیری و بررسی بیشتر ندارد.
البته نتایج تست های غربالگری تضمین 100% نیست.
اما اگر نتیجه تست منفی بود احتمال وجود نقص مادرزادی در جنین بسیار پایین
است و درصورتی نیاز به پیگیری دارد که پزشک با مورد مشکوکی مواجه شده
باشد و درخواست تست های تشخیصی بدهد.
از مزایای تست غربالگری در سه ماهه اول بارداری میتوان به احساس آرامش خاطر مادر و امکان تشخیص به موقع نقایص مادرزادی اشاره کرد.
در آزمایش خون غربالگری سطح FBHCG و PAPP-A ارزیابی میشود.
این دو ماده در خون تمام خانمهای باردار وجود دارد.
در صورتی که بارداری همراه با نقص مادر زادی و ابتلای جنین به سندروم باشد
سطح این دو ماده از حد نرمال بالاتر است.
تست غربالگری سه ماهه اول یک تست ترکیبی متشکل از آزمایش خون مادر
و سونوگرافی اندازه گیری ( NT و NB ) و تخمین سن بارداری است.
این تست بین هفته 11 و 12 بارداری قابل انجام است که توسط آن ریسک
ابتلا به تریزومی 21,تریزومی 18 و تریزومی 13 محاسبه میشود.
اندازه گیری NT بین هفته 11 تا 14 بارداری با سونوگرافی خاصی انجام میشود.
در این سونوگرافی بخصوص میزان مایع موجود در پشت گردن جنین که به آن
NT گفته میشود اندازه گیری میشود.
همه جنین ها این مایع را پشت گردن خود دارند.
مقدار NT در جنین هایی که به سندروم داون مبتلا هستند بالاتر است.
سونوگرافی NB مربوط به تشکیل تیغه استخوان بینی است.
اگر در سونوگرافی مشخص شود که تیغه استخوان بینی تشکیل نشده,
احتمال وجود سندروم داون و سندروم ترنر وجود دارد.
نتیجه آزمایش خون و نتایج سونوگرافی NT و NB به همراه سن مادر مجموعا
تفسیر میشود و یک عدد (ریسک ابتلا) به دست می آید که مراحل بعدی
آزمایش با توجه آن عدد تصمیم گیری میشود.
با توجه به نتایج تست غربالگری سه ماهه اول پزشک تشخیص میدهد که
آیا انجام تست های تشخیصی مثل آمنیوسنتز برای مادر لازم است یا خیر.
در بیشتر موارد نتیجه تست غربالگری مادران به گونه ایست که نیازی به انجام
تستهای تشخیصی وجود ندارد.
اما برای مادرانی که ریسک وجود سندروم داون و تریزومی 18 و 13 بالاتر از حد
نرمال باشد تستهای تشخیصی از جمله آمنیوسنتز تجویز میشود.
آمنیوسنتز یک روش نمونه برداری از مایع آمنیون است که جهت تشخیص
اختلالات کروموزومی و همچنین نقص لوله عصبی مانند انجام میشود.
همچنین به منظور بررسی سایر اختلالات ژنتیکی و بیماریهای وراثتی میتوان
آزمایشات ژنتیکی مورد نظر را بطور همزمان روی مایع آمنیون انجام داد.
جنین در تمام مدت بارداری در مایع آمنیون قرار میگیرد.
مایع آمنیون بسیار شبیه به آب است و دارای سلولهای زنده جنینی و پروتئینهایی
چون آلفا-فیتوپروتئین میباشد که اطلاعات مهم و مفیدی در مورد سلامت جنین
در اختیار پزشک قرار میدهد.
تست آمنیوسنتز قادر به تشخیص تمام نقایص مادرزادی نیست,اما برخی از
بیماریهای ژنتیکی با تست آمنیوسنتز قابل تشخیص می باشند.
این بیماریها عبارتند از:
تست CVS نمونه گیری از پرزهای جفتی جنین است که جهت تشخیص
بیماریهای ژنتیکی و نقایص مادرزادی انجام میشود.
این تست یکی دیگر از تستهای تشخیصی بارداری است که زمانی تجویز میشود
که نتیجه تست غربالگری سه ماهه اول مثبت باشد.
در تست CVS پرزهای کریونی جفت مورد آزمایش و بررسی قرار میگیرد.
این آزمایش معمولا بین هفته 10 تا 12 بارداری انجام میشود.
نمونه برداری در تست CVS با آمنیوسنتز متفاوت است و از مایع آمنیوتیک
دور جنین نیست,بلکه از پرزهای جفتی نمونه گیری انجام میشود.
مزیتی که تست CVS بر تست آمنیوسنتز دارد این است که در مواردی که احتمال
بیماریهای ژنتیکی در جنین وجود داشته باشد میتوان زودتر از سلامت جنین
مطلع شد.
آزمایش ادرار یکی از آزمایشهایی است که در سه ماهه اول بارداری درخواست
میشود.
این آزمایش جهت جستجوی علائم عفونت کلیه,دیابت و… انجام میشود.
در دوران بارداری به منظور بررسی گلوکز که نشانه دیابت بارداری است و
همچنین سنجش پروتئین که ممکن است خبر از بیماری پره اکلامپسی
(بیماری ناشی از بارداری که با فشار خون بالا همراه است) بدهد,نمونه ادرار
بطور منظم جمع آوری میشود.
برخی از افراد بر این باورند که انجام آزمایشات ژنتیک در بارداری بی مورد است
و فقط باعث استرس پدر و مادر میشود و ترجیح می دهند بعد از تولد نوزاد از
سلامت ژنتیکی مطلع شوند.
برخی دیگر برعکس برای اینکه زودتر به نتیجه برسند دست بکار می شوند تا تمام
آزمایشهای ژنتیک دوران بارداری را حتی با اطلاع از اینکه تتیجه 100% قابل
اطمینان نیست,انجام دهند.
هر دوی این تصمیم گیریها افراطی و اشتباه است و ممکن است عواقب جبران
ناپذیری به همراه داشته باشد.
لذا توصیه میشود قبل از اقدام به انجام آزمایش یا تصمیم گیری برای انجام ندادن
آزمایشهای ژنتیک بارداری حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید تا نکات مثبت
و منفی آزمایشهای ژنتیک را بریتان شرح دهد و راحتتر بتوانید تصمیم گیری کنید
که آزمایشهای ژنتیک برای شما و بارداری شما مناسب است یا خیر.
آزمایشهای ژنتیک به گونه های مختلفی وجود دارد ممکن است تنها یک آزمایش
خون باشد.
یا آزمایش خون به همراه سونوگرافی و یا آزمایشهای تشخیصی دیگر که پیش تر
در مورد آنها مفصل توضیح دادیم.
جهت مشاوره میتوانید به سایت
مراجعه نمایید و یا با شماره تلفن های زیر تماس حاصل فرمایید.
26471830-26471272
شماره واتساپ
09129001037
سونوگرافی آنومالی یک نوع اسکن سه بعدی است که در اواسط بارداری انجام
میشود و سلامت رحم و جنین را از نزدیک بررسی میکند.
این سونوگرافی معمولا بین هفته 18 تا 20 بارداری انجام می شود.
سونوگرافی آنومالی تک تک اعضای حیاتی جنین را مثل قلب,مغز,کلیه,معده و…
و همچنین دستها و صورت بررسی میکند تا از طبیعی بودنشان اطمینان حاصل
شود.
بطور کلی سونوگرافی آنومالی هرگونه ناهنجاری را در بدن جنین تشخیص می دهد
علاوه بر این سلامت سوراخهای قلب و بطن های مغز هم چک می شود.
ساختار و شکل سر جنین: جهت بررسی مشکلات مغزی
صورت جنین: بررسی کام شکافدار,شکاف لب و کام داخل دهان جنین
ستون فقرات جنین: بررسی ستون فقرات جهت اطمینان از هم راستایی استخوان
و پوشش پوست روی ستون فقرات.
دیواره شکم جنین: بررسی اندامهای داخلی,جفت,بند ناف و آب دور جنین
قلب جنین: بررسی دریچه های قلب و رگهای اصلی
معده و شکم جنین: گاهی جنین آب دور خود را قورت میدهد که بصورت
حبابهای سیاه در شکم نمایان میشود.
کلیه ها: جهت بررسی سلامت کلیه,لگنچه و همچنین حرکت ادرا به مثانه
دست و پای جنین: بررسی تعداد انگشتان و چسبندگی بین انگشتان
جفت: بررسی رگهای خونی بند ناف و موقعیت جفت
مایع آمنیوتیک: بررسی میزان آب دور جنین که به میزان کافی آب برای تحرک
جنین وجود داشته باشد.
تعیین جنسیت جنین
بهترین زمان برای انجام تست آمنیوسنتز بین هفته 14 تا 16 بارداری است.
دقت این آزمایش حدودا 99.4% است.
خطرات تست آمنیوسنتز بسیار نادر است.
احتمال سقط جنین و همچنین جراحت در مادر یا جنین,عفونت و یا زایمان
زودرس از عوارض تست آمنیوسنتز است که البته بسیار نادر است.
درصورتیکه تست غربالگری سه ماهه اول مثبت باشد لازم است آزمایشهای
سه ماهه دوم نیز انجام شود.
✔︎ گروه خونی
✔︎ فاکتور RH
✔︎ کم خونی
✔︎ ایمنی در مقابل سرخچه
✔︎ هپاتیت B
✔︎ سیفلیس (نوعی عفونت باکتریایی که از تماس جنسی ایجاد میشود)
✔︎ ایدز (HIV)
✔︎ و سایر بیماریهای مقاربتی…
با توجه به سابقه خانوادگی و نژادی آزمایشهای بارداری و مشاوره پزشکی
ممکن است جهت ارزیابی خطراتی چون بیماری تی ساکس,فیبروز کیستیک,
کم خونی داسی شکل توصیه شود.
علاوه بر این آزمایش خون دوران بارداری جهت بررسی بیماریهایی مثل
توکسوپلاسموز و واریسا (ویروسی که باعث آبله مرغان می شود) ممکن است درخواست شود.
✔︎ آزمایش چکاپ عمومی بارداری
✔︎ آزمایش هموگلوبین
✔︎ آزمایش هورمون
✔︎ آزمایش ژنتیک
✔︎ آزمایش اندازه گیری ویتامینها
علاوه بر آزمایشهای دوران بارداری واکسن هایی وجود دارند که پس از بررسی
نتایج آزمایشها درصوت لزوم پزشک تجویز میکند و لازم است که تزریق نمایید.
این واکسنها عبارتند از:
✔︎ واکسن کزاز
✔︎ واکسن هپاتیت
✔︎ واکسن آبله مرغان