آزمایش TSH یا هورمورن محرک تیروئید چیست؟

آزمایش TSH به منظور اندازه گیری مقدار TSH در خون انجام می شود.

هورمون محرک تیروئید یا TSH هورمونی است که از هیپوفیز تدشح می شود و

هورمون های ترشح شده از تیروئید یعنی تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین

 (T4) را تنظیم می کند.

بالا بودن یا پائین بودن میزان TSH نشانگر این است که تیروئید به درستی کار

 نمی کند.

بالا بودن یا پائین بودن سطح TSH در خون به معنی است؟

ترشح زیاد TSH و بالاتر بودن از حد طبیعی نشانه این است که هورمون تیروئید

 در بدن به اندازه کافی تولید نمی شود یعنی کم کاری تیروئید.

زمانی که TSH کمتر از حد نرمال باشد یعنی هورمون تیروئید بیشتر از حد طبیعی

در بدن ترشح می شود و به معنی پرکاری تیروئید می باشد.

به بیان ساده تر:

• سطح TSH بالا: کم کاری تیروئید
• سطح TSH پائین: پرکاری تیروئید

چه زمانی پزشک آزمایش TSH تجویز می کند؟

در صورتی که برخی از علائم کم کاری یا پرکاری تیروئید یا در بیمار مشاهده شود, غده تیروئید بزرگ شده باشد (گواتر),اگر ندول (گره) تیروئید داشته باشد,جهت

تشخیص و بررسی پزشک درخواست آزمایش TSH می کند.

همچنین آزمایش TSH به عنوان یکی از آزمایش های چکاپ کامل به شمار می رود.

کم کاری تیروئید

زمانی که ترشح هورمون های تیروئیدی به اندازه کافی نباشد کم کاری تیروئید رخ

 می دهد.

کم کاری تیروئید در زنان بالای 60 سال شایع است اما از هر سنی می تواند شروع

شود.

علائم کم کاری تیروئید

• خستگی مفرط و دردهای عضلانی
• درد مفاصل
• افزایش وزن بی دلیل
• یبوست
• خشکی پوست
• حساس شدن به سرما
• نازک شدن تارهای مو
• عادت ماهیانه شدید
• ضربان قلب پایین
• افزایش کلسترول

پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید در اثر ترشح بیش از حد هورمون تیروکسین (T4) ایجاد می شود.

گاهی این بیماری در سطحی قرار دارد که با دارو و ید رادیواکتیو درمان می شود.

اما گاهی به حدی پیشرفت کرده است که برای درمان آن باید بخشی از غده

 تیروئید یا همه آن را با جراحی برداشت.

البته که جای نگرانی نیست و این بیماری با اقدام به موقع قابل کنترل و درمان

است.

علائم پرکاری تیروئید

• ضربان قلب نامنظم
• استرس شدید
• لرزش دست
• کاهش وزن بی دلیل
• ریزش مو
• شکننده و نازک شدن مو
• اخلال در خواب
• تعریق زیاد
• ضعف بدنی و عضلانی

درمان سطح غیر طبیعی TSH

پزشک با انجام معاینات پزشکی و درخواست چند آزمایش از جمله آزمایش خون

میتواند اختلالات مربوط به تیروئید را تشخیص دهد.

گاهی در برخی موارد ممکن است علاوه بر آزمایش خون سونوگرافی تیروئید یا

اسکن از تیروئید هم لازم باشد.

درمان سطح بالا و پایین TSH که همان کم کاری و پر کاری تیروئید می باشد به

شدت بیماری و پاسخ بدن بیمار به داروها بستگی دارد.

درمان کم کاری تیروئید (TSH بالا)

کم کاری تیروئید در اثر ترشح ناکافی هورمون های تیروئید ایجاد میشود و از طریق

هورمون مصنوعی تیروئید بنام لووتیروکسین درمان میشود.

لووتیروکسین یک داروی خوراکی بصورت قرص است که باید روزانه با معده خالی

قبل از صبحانه مصرف شود.

مقدار دوز این دارو بر اساس سطح TSH خون تعیین می شود.

درمان پرکاری تیروئید (TSH پایین)

پرکاری تیروئید روشهای درمانی متفاوتی دارد که با توجه به سن,دلیل بیماری,شدت

بیماری روش درمانی با شرایط بیمار اعمال می شود.

روشهای درمانی تیروئید:

1. درمان با دارو:

یکی از روشهای درمان پرکاری تیروئید استفاده از داروهای ضد تیروئید است این

داروها بصورت که قرص های خوراکی هستند و از ترشح بیش از حد هورمون

 تیروئید جلوگیری میکنند.

متداول ترین دارویی که برای پرکاری تیروئید تجویز می شود متی مازول می باشد‌.

2. ید رادیواکتیو:

ید رادیداکتیو یک قرص خوراکی است برای از بین بردن بخشی یا کل تیروئید طراحی

 شده,معمولا این قرص فقط یک بار استفاده می شود.

3. تیروئیدکتومی:

در این روش با جراحی بخش اعظم غده تیروئید را خارج می کنند,بعد از آن بیمار

 باید روزانه از داروهای جایگزین هورمون تیروئید استفاده کند.

علت بالا بودن سطح TSH و کم کاری تیروئید

بالا بودن سطح TSH ممکن است در اثر موارد زیر ایجاد شود:

• تخریب خود ایمنی غده تیروئید (تیروئیدیت هاشیموتو)
• جراحی و برداشتن غده تیروئید
• درمان های سرطان مثل پرتو درمانی
• کمبود ید در برنامه غذایی
• اختلالات غده هیپوفیز مثل تومورهای خوش خیم
• مصرف بیش از اندازه داروی پرکاری تیروئید

تغییرات سطح TSH

کم کاری تیروئید ممکن است در مراحل اولیه بدون علائم باشد اما به مرور با

پیشرفت بیماری برخی از علائم یا همه علائم در بیمار بروز کند.

غده تیروئید با همکاری هیپوتالاموس و هیپوفیز کار میکند.

هیپوفیز و هیپوتالاموس غده تیروئید را تحریک می کنند تا هورمون T3 و T4 را

ترشح و وارد جریان خون کند.

اگر غده تیروئید موفق نشود به میزان کافی T3 یا T4 تولید کند فرد به کم کاری

تیروئید دچار می شود و چنانچه غده تیروئید بیش از حد طبیعی T4 تولید کند

 منجر به پرکاری تیروئید می شود.

شرایط انجام آزمایش TSH

 آزمایش TSH به آمادگی خاصی نیاز ندارد اما ضروری است که قبل از انجام

آزمایش پزشک خود را در جریان داروهایی که مصرف می کنید قرار دهید زیرا ممکن

است داروهای مصرفی در اندازه گیری TSH تاثیر بگذارد و نتیجه آزمایش را مختل

کند.

محدوده ی نرمال در آزمایش TSH چقدر است؟

محدوده نرمال TSH بین 0.4 تا 5 می باشد.

در صورتی که عدد ذکر شده در نتیجه آزمایش بالا تر یا پائین تر از این محدوده

باشد یعنی غده تیروئید دچار مشکلاتی است که باید در اسرع وقت جهت درمان

 اقدام شود.

رنج طبیعی هورمون TSH در دوران بارداری

• در سه ماهه اول بین 0.2 تا 3.9
• در سه ماهه دوم و سوم تا 4.1 طبیعی تلقی می شود.

تیروئید در نوزادان

نوزاد متولد شده از مادری که طی دوران بارداری کم کاری یا پرکاری تیروئید را تجربه

 کرده مورد سنجش هورمون تیروئید قرار می گیرد به دلیل اینکه پرکاری یا کم کاری

 تیروئید در نوزادی باعث اختلال در رشد نوزاد می شود.

بنابراین در روزهای اولیه تولد نوزاد از کف پا نمونه خون گرفته می شود تا آزمایش

غربالگری تیروئید انجام شود.

در صورتی که هورمون TSH در نوزاد بین 5 تا 10 باشد معمولا توصیه می شود

آزمایش TSH مجددا تکرار شود و اگر بالای 10 باشد باید در اسرع وقت جهت

 درمان به پزشک مراجعه شود.

تاثیر سطح TSH در باروری مردان

مردانی که به پرکاری تیروئید مبتلا هستند اسپرم هایی تولید میکنند که فاقد تحرک

کافی می باشد و این مساله پدر شدن را با مشکل مواجه می کند.

البته این موضوع قابل درمان است و مس از درمان فرد به حالت طبیعی باز

می گردد.

مردانی که به کم کاری تیروئید مبتلا می شوند تعداد کمی اسپرم تولید می کنند,کم

بودن تعداد اسپرم تاثیر مستقیمی بر باروری مردان دارد.

گواتر چیست؟

گواتر یک بیماری غده تیروئید است که در پی آن غده تیروئید بزرگ می شود.

شایع ترین علت بوجو آمدن گواتر عدم وجود ید در رژیم غذایی می باشد بنابراین

توصیه می شود در تغذیه خود از نمک ید دار استفاده کنید.

بیشترین عامل بوجود آمدن گواتر تولید بیش از حد یا کمبود هورمون های

تیروئیدی (پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید) و همچنین وجود ندول در غده

تیروئید می باشد.

علائم گواتر

1. تورم در بخش پایینی گردن
2. احساس تنگی در گلو
3. مشکل در بلع و تنفس
4. سرفه

عواملی موثر در بوجود آمدن گواتر

• کمبود ید در رژیم غذایی
• بیماری هاشیموتو (تخریب خود ایمنی غده تیروئید)
• ندول های غده تیروئید
• سرطان تیروئید
• التهاب تیروئید

روشهای تشخیص بیماری گواتر

• آزمایش TSH
• آزمایش آنتی بادی
• سونوگرافی غده تیروئید
• اسکن غده تیروئید
• بیوپسی

روشهای درمان گواتر

• درمان گواتر به اندازه و علت ایجاد گواتر بستگی دارد.

گواترهایی که کوچک هستند و تیروئید بطور عادی کار می کند ممکن است با گذشت زمان خود به خود از بین برود.

• در صورتی که گواتر از کم کاری تیروئید ایجاد شده باشد با مصرف قرص

لووتیروکسین (با دستور و تجویز پزشک) علائم کم کاری تیروئید کمرنگ شده

و هورمون محرک تیروئید از غده هیپوفیز ترشح می شود و باعث کاهش

اندازه گواتر می شود.

• درصورتی که گواتر ناشی از التهاب غده تیروئید باشد ممکن است پزشک

داروی آسپرین یا کورتیکواستروئید تجویز کند.

• جراحی و برداشتن قسمتی از تیروئید یا کل تیروئید درصورتی است که گواتر

بسیار بزرگ و آزار دهنده باشد و در بلع و تنفس مشکل ایجاد کرده باشد.

برداشتن غده تیروئید یکی از روشهای درمان سرطان تیروئید نیز می باشد.

توجه: داروهای نام برده صرفا جهت اطلاع رسانی می باشد,خواهشمندیم
بدون تجویز پزشک از مصرف خودسرانه ی داروهای تیروئیدی اکیدا خودداری فرمائید.

نمونه گیری در منزل

آزمایشگاه ثمره با بهره گیری از کادر حرفه ای و مجرب و برخورداری از به روز ترین

تجهیزات آزمایشگاهی جهت حفظ سلامتی و رفاه حال مراجعین محترم این امکان

 را فراهم کرده تا بیماران بتوانند آزمایش های خود را با رعایت تمامی پروتکل های

 بهداشتی در منزل یا محل کار خود انجام دهند.

جهت مشاوره،هماهنگی و رزرو وقت میتوانید از طریق سایت

www.samarehlab.com

با مشاوران ما در ارتباط باشید و یا با شماره تلفن های زیر تماس حاصل

فرمایید.

26471830-26471272

شماره واتساپ

09129001037

پاسخ به سوالات متداول درباره تیروئید