نمونه های آزمایشگاهی چیست؟
نمونه گیری با توجه به نوع آزمایش و نوع نمونه انواع متفاوتی دارد که این نمونه های مختلف ممکن است آسان
و در دسترس باشند و یا دشوار و دور از دسترس باشد و نیاز به بیهوشی یا جراحی مختصر داشته باشند.
هدف از ارائه این مقاله آشنایی شما عزیزان با انواع نمونه و نحوه نمونه گیری ها میباشد.
آزمایشات روی نمونه های مختلف
آزمایشاتی وجود دارند که میتوان آن را روی نمونه های مختلف انجام داد اما هدف از هرکدام تشخیص بیماری مشخصی میباشد.
بطور مثال تست گلوکز را هم میتوان روی نمونه خون انجام داد و هم نمونه ادرار اما هرکدام با هدف مشخصی انجام میشوند.
تست گلوکز بر روی نمونه خون جهت تشخیص دیابت و تست گلوکز بر نمونه ادرار جهت تشخیص عفونتهای ادراری و بیماری کلیه انجام میشود.
بنابراین مناسب ترین نوع نمونه گیری با توجه به اهداف پزشکی انتخاب میشود.
انواع نمونه آزمایشگاهی
1.نمونه هایی که به راحتی از بدن دفع می شوند مانند ادرار،مدفوع،بزاق،خلط،عرق،اسپرم و…
2.نمونه هایی که به راحتی در دسترس هستند
مانند ترشحات دستگاه تولید مثل خانم ها؛ترشحات بینی و گلو و…
3.نمونه هایی که دسترسی به آنها کمی دشوار است مثل خون،نمونه برداری از بافت،نمونه برداری از مایع مغزی نخاعی،نمونه برداری از مایع آمنیوتیک،نمونه برداری از سلولهای رحم
در ادامه به بررسی نحوه نمونه گیری از انواع نمونه ها پرداخته ایم.
نمونه گیری آزمایش به چه شکلی انجام میشود؟
1.نمونه هایی که بصورت طبیعی از بدن دفع میشوند
نمونه هایی که بطور طبیعی از بدن دفع میشوند به راحتی توسط خود بیمار انجام میشود و در ظرفهای مخصوص
نمونه گیری به مسئول آزمایشگاه تحویل داده میشود.
اما در این بین نمونه هایی وجود دارند که با وجود اینکه بطور طبیعی از بدن خارج میشود اما ممکن است انجام آن
در محیط آزمایشگاه برای بیمار ناخوشایند باشد و بیمار ترجیح دهد اینکار را در منزل انجام دهد.
بطور مثال نمونه گیری از اسپرم باید در شرایط خاصی انجام شود.
نمونه گیری از اسپرم
نمونه اسپرم باید از طریق انزال مصنوعی بدون استفاده از کاندوم و یا هر گونه مواد روان کننده مانند ژل و صابون در ظرف نمونه گیری آزمایشگاه جمع آوری شود و حداکثر ظرف ۱ ساعت به آزمایشگاه منتقل شود
در انتقال نمونه اسپرم به آزمایشگاه دما بسیار حائز اهمیت است و نمونه باید در دمای بدن نگهداری شود لذا توصیه میشود هنگام انتقال نمونه به آزمایشگاه آن را نزدیک به بدن خود (بطور مثال در جیب لباس) نگهداری نمائید.
نمونه اسپرم را هرگز در یخچال قرار ندهید.
نمونه گیری از ادرار
در جمع آوری نمونه ادرار تمیز کردن دستگاه تناسلی و نحوه جمع آوری نمونه بسیار مهم است.
جمع آوری نمونه ادرار خانم ها
خانم های عزیز باید توجه داشته باشید قبل از نمونه گیری ناحیه تناسلی را با آب ولرم کاملا شستشو دهید و خشک نمایند.
ابتدا یک بخش از ادرار را دفع کنید.بخش میانی ادرار را در مخصوص ظرف نمونه گیری تخلیه کنید و ما بقی را دفع کنید.توجه داشته باشید که بخش انتهایی ادرار را در ظرف تخلیه نکنید.
جمع آوری نمونه ادرار آقایان
آقایان سر آلت خود را تمیز کنند و ادرار را در ظرف مخصوص نمونه گیری بریزند و حتما به این نکته توجه داشته باشند که سر آلت با ظرف تماس نداشته باشد.
نمونه گیری از بزاق
جهت جمع اوری نمونه بزاق میتوان با استفاده از یک سواپ از بزاق نمونه برداری کرد و یا بیمار بزاق را بصورت مستقیم در ظرف نمونه گیری آزمایشگاه تخلیه کند.
2.نمونه هایی که به راحتی در دسترس هستند
نمونه گیری از مخاط بینی یا گلو
برای نمونه گیری از مخاط بینی یا گلو از سواپ استفاده میشود بدین ترتیب که سواپ را تا بخش عمیقی از بینی وارد میکنند و نمونه برداری انجام میشود این کار ممکن است حس خوشایندی برای بیمار نداشته باشد.
نمونه گیری از گلو هم به همین صورت است و ممکن است بیمار دچار رفلکس حلقوی شود.
نمونه گیری از ترشحات دستگاه تولید مثل خانمها
نمونه گیری از سلول های دیواره رحم جهت آزمایش پاپ اسمیر میتواند توسط سواپ و برس های مخصوص انجام شود.همچنین نمونه برداری از ترشحات واژن از طریق تماس سواپ با دیواره های واژن انجام میشود.
3.نمونه هایی که دسترسی به آنها دشوارتر است
نمونه گیری از خون
یکی از نمونه گیری ها که اغلب افراد حداقل یکبار آن را تجربه کرده اند آزمایش خون است ساده ترین
نمونه گیری از خون به صورت وریدی است به این صورت که سوزن سرنگ وارد رگ میشود و از طرق مکش خون در محفظه جمع آوری میشود.
نمونه گیری از مایع مغزی نخاعی
جهت جمع اوری نمونه مایع مغزی نخاعی از سوزن مخصوص استفاده میشود که برای اینکار لازم است بیمار به پهلو بصورت جنینی بخوابد و یا بصورت نشسته قرار گیرد که بعد از بی حس کردن محل سوزن مخصوص را از کمر در کانال نخاعی وارد کرده و نمونه را در محفظه مخصوص جمع آوری میکنند.