همه ما گاه و بیگاه سر درد می گیریم که ممکن است خفیف یا شدید باشد، می تواند تمام قسمت های سر را درگیر کند یا تنها قسمتی از سر را اما به هرحال هر چه که باشد، بسیار نا مطلوب و ناخوشایند است و انجام کارهای روزمره را غیرقابل تحمل می کند. سردرد ممکن است ناشی از خستگی یا بی خوابی باشد که جای نگرانی برای این نوع سردرد نیست اما سردرد مداوم و شدید قطعا علتی دارد که نیازمند مداخله پزشک است. ادامه مطلب را بخوانید تا بدانید علت های اصلی سردرد شما چیست و چه راه هایی برای درمان وجود دارد. همچنین راهکارهایی را به شما توضیح می دهیم که با رعایت این نکات کمتر دچار سردرد شوید. در ادامه با ما همراه باشید.
سردرد ها به طور کلی شامل دو نو سردرد اولیه و ثانویه هستند :
بیشتر از 150 علت برای سردرد وجود دارد که اصلی ترین آنها شامل :
سردرد خوشه ای از شدید ترین نوع سردردهاست که در آقایان بیشتر شایع است. این درد معمولا در اطراف یا پشت چشم حس می شود که می تواند ضربان دار یا ثابت باشد. همیشه یک طرفه است و علائمی همچون ریزش اشک، بزرگ شدن مردمک چشم، افتادن پلک و گرفتگی مجرای بینی در سمت درد را دارد. سردرد خوشه ای ممکن است 15 دقیقه تا 3 ساعت طول بکشد و روزها، هفته ها و ماه اتفاق بیفتد و سپس سال ها اتفاق نیفتد و مجدد شروع شود.
سردرد سینوسی زمانی حس می شود که حفره های سینوس در سر شروع به ملتهب شدن می کنند و دردی عمیق و مداوم در استخوان گونه، پیشانی و پل بینی ایجاد می شود. علائمی همچون تب و تورم صورت، پر شدن گوش، آبریزش بینی و … نشان از سردرد سینوسی دارند و در این نوع سر درد مخاطی از بینی خارج می شود که رنگ زرد یا سبز دارد.
میگرن از جمله شایع ترین سردرد هاست اما علت اصلی همه سردردها میگرن نیست. میگرن به سردردی گفته می شود که گاهی اوقات یک طرف سر را در بر میگیرد و ممکن است 2 ساعت تا 3 روز ادامه داشته باشد و هر ماه بیشتر از 4 بار تکرار شود.
افرادی که دچار میگرن می شوند معمولا به نور، صدا و بو حساسیت زیادی نشان می دهند و ممکن است حالت تهوع و استفراغ هم داشته باشند.
بعد از میگرن، سردرد تنشی شایع ترین نوع سردرد است که به آن کلاه باند هم گفته می شود زیرا پشت سر، شقیقه ها و پیشانی را در بر میگیرد و مثل این است که کلاه محکمی بر روی سر قرار گرفته یا مثل اینکه با طنابی دور سر پیچیده شده و از دو طرف کشیده می شود.
سردرد های تنشی با درمان خانگی رفع نمی شوند و اغلب نیاز به فیزیوتراپی، آرام سازی درمانی، شل کننده عضلانی و ضد التهاب ها می باشد.
اگر حداقل برای سه ماه و یکروز درمیان سردرد دارید، سردرد شما از نوع مزمن روزانه است که ممکن است کوتاه باشد یا بیشتر از 5 ساعت طول بکشد.
مصرف بیش از حد یا قطع ناگهانی بعضی داروها باعث سردردهای شدید و ناگهانی می شود و توصیه ما این است که هیچ دارویی را خودسرانه مصرف نکنید و اگر تحت نظر پزشک دارو مصرف می کنید، حتما برای قطع مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید تا دارویی دیگر جایگزین شود و یا مصرف همان دارو ادامه دار شود.
سردرد گردنی در زمان هایی که دیسک های گردنی بیرون زده شوند، رخ می دهد و بر روی نخاع و رشته های عصبی فشار وارد می شود. از بین رفتن ماده ژله ای مانند درون دیسک ها دلیل اصلی سردرد های گردنی است که بسیار هم شدید است.
سردردهای ناشی از سانحه یا تصادف معمولا 2 یا 3 روز پس از آسیب دیدگی سر شروع می شوند و شما علائمی مثل سرگیجه، مشکل در تمرکز، خستگی سریع، مشکل حافظه و تحریک پذیری را در خود مشاهده می کنید. این نوع سردرد ممکن چند ماه طول می کشد ولی اگر بیشتر از 10 روز ادامه دار بود، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
زمان هایی که ورزش می کنید و یا در فعالیت هستید، عضلات سر، گردن و پوست سر شما نیاز به خون بیشتری دارند، رگ های خونی برای تأمین خون مورد نیاز متورم می شود. نتیجه این فرایند، دردهای ضربان دار در دو طرف سر است که ممکن است تا دو روز هم طول بکشد.
با تغییر سطح هورمون های بدن در اثر بارداری، یائسگی یا دوران قاعدگی، ممکن است سردرد ایجاد شود. مصرف قرص های جلوگیری از بارداری نیز باعث سردرد می شود.
سر درد هورمونی ناشی از قاعدگی معمولا 2 روز قبل از پریودی یا در 3 روز اول پریودی اتفاق می افتد و علائمی مثل تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، صدا و حتی حساسیت به لمس را به همراه دارد. به سردرد قاعدگی، میگرن قاعدگی نیز گفته می شود.
مننژیت عبارت است از التهاب پرده محافظ مغز و نخاع که علت اصلی آن، عفونت های ویروسی و باکتریایی است اما ضربه به سر، سرطان و مصرف بعضی داروهای خاص نیز ممکن است باعث مننژیت شوند.
خشکی گردن، تب ناگهانی، خستگی، حالت تهوع و سرگیجه از علائم مننژیت هستند. مننژیت ویروسی معمولا در عرض یک هفته تا ده روز خوب می شود اما مننژیت باکتریایی خطرناک است و نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
سردردهای مداوم روزانه جدید معمولا به طور ناگهانی شروع می شوند و تا بیشتر از 3 ماه هم ادامه دارند. سردرد NDPH ممکن است پس از بیماری مثل آنفولانزا، جراحی و یا پس از یک رویداد پر استرس ایجاد شود که در برخی افراد درد شدیدی هم دارد. علائم این سردرد کاملا متفاوت است. بعضی مبتلایان به آن علائم مشابه میگرن را دارند، بعضی حالت تهوع می گیرند و بعضی به نور حساسیت نشان می دهند.
سردرد بازگشتی به اسم سردرد بیش مصرف دارو نیز شناخته می شود. افرادی که خودسرانه و بدون نسخه پزشک بیشتر از 10 بار در ماه مسکن مصرف می کنند، در اصل برای سردرد گرفتن آماده می شوند و ناخواسته وارد چرخه ای می شوند که با هر بار مصرف داروی بیشتر و از بین رفتن اثر دارو، نیاز به مصرف بیشتری از دارو دارند و این چرخه کم کم سردرد دائمی را در پی دارد.
سردرد چکش یخ شکن یا خنجری از انواع سردردهای نادر است که خیلی کوتاه، خنجری ولی بسیار شدید رخ می دهد و در حد چند ثانیه است. این نوع سردرد با اینکه کوتاه مدت است اما به اندازه کافی قدرت دارد که فرد را کاملا ناتوان کند و حتی ممکن است چند بار در روز رخ دهد.
سردرد چکش یخ شکن یا خنجری می تواند نشان از یک بیماری باشد و یا خطری جدی نداشته باشد ولی توصیه می شود اگر سردرد مداوم خنجری دارید، حتما به دکتر مراجعه کنید.
سردرد رعد آسا هم خیلی نادر است و مثل رعد و برق می آید و به سرعت می رود. عواملی مثل پارگی یا انسداد رگ های خونی، آسیب به سر، رگ های خونی باریک، رگ های خونی ملتهب، فشار خون در دوران بارداری و سکته مغزی خونریزی دهنده ممکن است باعث سردرد رعد آسا شوند.
این نوع سردرد خیلی باید جدی گرفته شود و به احتمال قوی نشان دهنده خطری برای سلامت شماست.
همی کرانیا کانتینوا یک نوع سردرد مزمن است که یک طرف صورت و سر را درگیر می کند. علائم این سردرد شامل آبریزش یا گرفتگی بینی، افتادگی پلک، قرمز شدن یا اشک آلود شدن چشم ها، تشدید درد با فعالیت بدنی و بزرگ شدن عنبیه چشم هستند و ممکن است فرد دچار حالت تهوع و استفراغ هم شود.
همی کرانیا کانتینوا شامل دو نوع مزمن و بهبودی موقتی است. نوع مزمن، سردردهای روزانه را به همراه دارد اما نوع بهبودی موقتی به این صورت است که به مدت 6 ماه یا بیشتر سر درد ادامه دارد و سپس چند هفته یا چند ماه متوقف می شود و سپس دوباره شروع می شود.
در بعضی موارد نادر علت سردرد می تواند به دلیل تومور مغزی باشد. تومور مغزی در پی رشد بی رویه سلول های مغزی ایجاد می شود و انواع مختلفی دارد. احساس فشار در سر یکی از علائم اصلی و شایع تومور مغزی است که با رشد تومور، فشار بیشتری حس می شود.
از جمله علائم تومور مغزی می توان به سردردهایی که به تدریج شدید می شوند، اشاره کرد. همچنین علائمی مثل مشکلات بینایی، مشکل در حفظ تعادل، حالت تهوع و استفراغ بدون دلیل، مشکل در تکلم، تشنج، تغییرات رفتاری و اختلالات شخصیتی نیز در پی تومور مغزی خود را نشان می دهند.
آرتریت تمپورال یک نوع بیماری است که شاید با میگرن اشتباه بگیرید اما بر خلاف میگرن، محل سردرد وقتی لمس شود درد شدیدی در سر می پیچد و علائم دیگری مثل تب خفیف، بی اشتهایی، کاهش وزن، خستگی و درد فک حین جویدن را دارد.
آرتریت تمپورال اگر دائمی باشد، نیاز به درمان است و در صورت تایید و تشخیص پزشک، از کورتون یا استروئید برای درمان استفاده می شود. در واقع، در آرتریت تمپورال رگ های تمپورال دو طرف سر متورم می شوند و کندی جریان خون را باعث می شوند. این رگ ها خونرسانی به مغز، چشم و سایر اعضای سر را به عهده دارد و زمانی که عروق به طور کامل بسته می شوند، سر درد رخ می دهد. برای درمان این نوع سر درد، از کورتون و استروئید استفاده می شود تا التهاب رگ های خونی درگیر کم شود.
سردرد ممکن است به دلیل ناراحتی معده و مشکلات گوارشی نیز رخ دهد. زمانی که گرسنه هستید و ساعات زیادی غذا نخورده اید، به این نوع سر درد دچار می شود و حتی بعضی از سردردهای گوارشی به دلیل آلرژی و حساسیت های غذایی هستند.
مصرف بیش از حد مشروبات الکلی باعث بروز سردرد هایی در سراسر پیشانی، چشم و اطراف سر می شود.
یکی دیگر از سردردهای نادر، سردرد ناشی از خونریزی مغزی است. خونریزی مغزی ممکن است به دلیل آسیب یا پارگی عروق مغزی رخ دهد و سر درد بسیار شدیدی را در پی دارد که همراه با تاری دید، ضعف در یک سمت بدن، سفتی گردن و استفراغ می باشد. در صورت مشاهده چنین علائمی، سریعا با اورژانس تماس بگیرید زیرا در اثر گذشت زمان تعداد بیشتری از سلول های مغزی در جریان خونریزی از بین می روند.
یک نوع سردرد دیگر، نورالژی اکسی پیتال است که به دلیل جراحت، التهاب یا گیرافتادگی اعصاب ناحیه گردن ایجاد می شود. وقتی گردن به مدت طولانی خمیده نگه داشته می شود، گیرافتادگی عصبی رخ می دهد که علائم آن شامل درد یک طرف سر، درد پشت گوش، درد ضربان دار در گردن و حس دردهایی در پیشانی و پشت چشم ها است. نورالژی اکسی پیتال حتی ممکن است باعث حساسیت جمجمه هم شود.
سردرد اسپینال به دلیل کاهش فشار یا حجم مایع نخاعی رخ می دهد و یا ممکن است به دلیل بیهوشی از ناحیه ستون فقرات، این نوع سردرد ایجاد شود.
سردرد به دلیل دندان درد
گاهی علت اصلی سردرد، عفونت های دندانی است و به دلیل ارتباط میان عصاب مغز و دندانها، این درد از دندان ها به سر منتقل می شود. این نوع سردرد معمولا با رفع مشکل دندان رفع می شود.
بعضی سردرد ها به دلیل مشکلات بینایی و چشم هستند که به دلایل زیر ایجاد می شوند :
عیوب انکساری چشم : آستیگماتیسم، پیر چشمی و دوربینی از جمله علت های شایع سردرد هستند. زمانی که عدسی و قرنیه چشم برای فوکوس تصاویر بر روی شبکیه هماهنگی کافی را نداشته باشند، عضلات چشم مجبور به کار بیشتر و در نتیجه فشار بیشتر می شوند که این فشار باعث خستگی، تاری دید و درد در چشم ها و سر می شود.
عواملی که در ایجاد سردرد نقش پر رنگی دارند عبارتند از :
آب کافی بنوشید :
پر واضح است که کم شدن آب بدن، سردرد را تشدید می کند و عاملی برای بروز سردردهای میگرنی و تنشی است در حالی که با نوشیدن روزی 8 لیوان آب، به سادگی می توان از بروز سردرد جلوگیری کرد.
منیزیم در بهبود عملکرد سیستم عصبی نقش دارد و کمبود آن در بدن باعث بروز علائم مختلفی مثل سردرد می شود. بادام، دانه کنجد، تخم کدو، دانه های آفتابگردان، موز، ذرت شیرین و نخود فرنگی سرشار از منیزیم هستند که با مصرف این مواد غذایی و تامین منیزیم بدن خود کمتر دچار سردرد خواهید شد.
هیستامین ماده شیمیایی است که در سیستم ایمنی، گوارشی و عصبی بدن ما وجود دارد. در صورت مصرف مواد غذایی حاوی هیستامین، میزان این ماده شیمیایی در بدن ما بیشتر می شود و سردرد را به همراه دارد. بنابراین توصیه می شود از مصرف مواد غذایی حاوی هیستامین مثل پنیر کهنه، غذاهای تخمیر شده و … خودداری کنید.
کم خوابی ضررهای زیادی برای بدن دارد و شایع ترین ضرر آن، سردردهای مزمن و همیشگی است. افرادی که کمتر از 6 ساعت در طول شبانه روز می خوابند، به نسبت افرادی که خواب منظم دارند، بیشتر دچار سردرد می شوند که گاهی سردرهای شدیدی هم در اثر بی خوابی تجربه می کنند.
سردرد اگر همیشگی نباشد و علت خاصی هم نداشته باشد، با چند روش ساده زیر می تواند تسکین یابد :
بهترین راه تشخیص نوع سردرد و درمان آن، مراجعه با پزشک است. درباره علائمی که از سردرد دارید به پزشک بگویید. ممکن است پزشک برای شما معاینه فیزیکی تجویز کند و یا با علائم، شدت و دفعات سردردی که دارید، مصرف دارو را تشخیص دهد.
برای اکثر سردردها نیاز به انجام آزمایشات خاصی نیست اما گاهی پزشک برای یافتن علت اصلی سر درد، آزمایشاتی را توصیه می کند که ممکن است یکی از آزمایش های زیر باشد :
بیشتر سر درد ها هشدار دهنده خطری برای سلامت شما نیستند و می توان با مصرف مسکن این نوع سر درد را کنترل کرد اما اگر سردردتان دائمی، شدید و مکرر باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
سردرد های زیر علت اصلی دارند و با مشاهده علائم زیر، مشورت با پزشک توصیه می شود.
کمی بالاتر توضیح دادیم اگر سردرد جزئی باشد نیازی به مراجعه به پزشک نیست و با روش های خانگی همچون خواب کافی و ماساژ می توان درد را تسکین داد اما اگر همچنان سردرد داشتید، باید به دنبال درمان باشید.
برای درمان سردرد میگرنی مسکن های بدون نسخه مثل ایبوپروفن یا آسپرین می توانند در تسکین درد موثر باشند و بعضی پزشکان داروی ضداستفراغ برای رفع حالت تهوع نیز تجویز می کنند مثل داروهای متوکلوپرامید یا اندانسترون.
برای درمان میگرن های شدید تر ممکن است به تشخیص پزشک نیاز به مصرف داروهای قوی تر به نام تریپتان شود و فرد باید با شروع علائم سردرد، شروع به مصرف داروها کند.
مکمل های غذایی، مدیتیشن، طب سوزنی و نورومدولاسیون عصبی نیز از سایر گزینه های پیش رو برای درمان میگرن هستند.
مسکن هایی مثل ایبوپروفن، استامینوفن و آسپرین در درمان سردردهای تنشی موثر هستند ولی اگر این نوع سردرد برای سه ماه و بیشتر از 15 روز در ماه اتفاق بیافتد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
خواب کافی، بهبود وضعیت نشستن و ایستادن، ورزش و کشش عضلات بدن، انجام آزمایشات چشم، طب سوزنی و مدیریت استرس می توانند به کمتر شدن شدت سردرد تنشی کمک کنند.
برای درمان سردردهای خوشه ای معمولا داروهایی مثل وراپامیل، سوماتریپتان یا توپیرامات توسط پزشک تجویز می شود. استروئیدها، ملاتونین ها و اکسیژن درمانی، از روش های موثر برای درمان این نوع سر درد هستند و گاهی برای سردردهای شدید ممکن است پزشک مصرف داروی لیتیوم را تجویز کند.
سردرد سینوسی را می توان با مصرف مسکن معمولی و استفاده از داروهای ضد گرفتگی بینی درمان کرد ولی در صورت مشاهده علائم برای یک هفته، مراجعه به پزشک ضرورت پیدا می کند.
اگر به تشخیص پزشک، عفونت باکتریایی باعث سردرد شده باشد، احتمالا آنتی بیوتیک تجویز می کند و به تشخیص بعضی از پزشکان، اسپری بینی کورتیکواستروئید نیز برای کاهش تورم تجویز می شود.
گاهی برای تشخیص علت اصلی سردرد سینوزیت پزشک فرد را به متخصص گوش، حلق و بینی معرفی می کند و در بعضی موارد نیاز به جراحی تخلیه می باشد.
سردردهای قاعدگی با هورمون درمانی مثل مصرف تریپتان یا استامینوفن و ایبوبروفن در محدوده زمانی قاعدگی رفع می شوند
بهترین راه برای درمان سردردهای هیپنیک، مصرف کافئین است که می تواند به صورت قرص یا یک فنجان قهوه قبل از خواب، میزان کافئین مورد نیاز تامین شود. سایر گزینه های پیش رو، مصرف داروهایی مثل ایندومتاسین، ملاتونین و لیتیوم می باشد.
تنها راه درمان سردردی که از مصرف بیش از حد دارو ایجاد شده است، قطع مصرف دارو است که حتما باید زیر نظر پزشک داروی مصرفی قطع شود. گاهی پزشک داروهای دیگری را تجویز می کند تا این داروهای جدید درد ناشی از ترک داروی قبلی را کمتر کنند.
برای درمان نورالژی اکسی پیتال مصرف داروهای مسکن و ضدالتهابی می تواند کمک کنند باشد. استفاده از مسدود کننده های عصبی موضعی و همچنین شل کننده های عضلات نیز موثر است. در موارد پیشرفته تر برای درمان نورالژی اکسی پیتال، کورتیکواستروئید به صورت موضعی به محل درد تزریق می شود.
آزمایشگاه ثمره همواره در کنار شماست، جهت مشاوره,هماهنگی و رزرو وقت می توانید از طریق سایت زیر اقدام نمایید
و یا با شماره تلفن های درج شده تماس حاصل فرمایید.
26471830-26471272
شماره واتساپ
09129001037